Μια ματιά στις παγκόσμιες εκθέσεις

Οι παγκόσμιες εκθέσεις διοργανώνονται από κράτη μέλη του Διεθνούς Γραφείου Εκθέσεων, που εδρεύει μόνιμα στο Παρίσι. Είναι γνωστές με τα αρχικά EXPO. Στόχος τους είναι η ενημέρωση για τρέχουσες ανακαλύψεις ή εφευρέσεις. Ο λόγος που χαρακτηρίζονται ως Διεθνείς είναι γιατί σε αυτές παίρνουν μέρος πολλά κράτη. Εκεί παρουσιάζονται οι προοπτικές για το μέλλον. Μέσα από αυτές γίνονται συζητήσεις και προβληματισμοί για εξεύρεση λύσεων σε ζωτικής σημασίας προβλήματα.

Η πρώτη «παγκόσμια» έκθεση ως ιδέα και πράξη φαίνεται να ανήκει στον βασιλιά Ξέρξη, αν και κάποιο σχετικό έγγραφο δεν φαίνεται να υπάρχει για να πιστοποιεί το γεγονός αυτό. Ο όρος παγκόσμια δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην σημερινή έννοια της λέξης, μιας και η επικοινωνία μεταξύ των λαών τότε δεν ήταν τόσο εύκολη όσο είναι σήμερα. Έτσι, τόσο η επισκεψιμότητα όσο και η προσέλευση των επισκεπτών δεν ήταν μεγάλη.

Με την σύγχρονη έννοια του όρου, οι παγκόσμιες εκθέσεις γίνονται από τα μέσα του 19ου αιώνα. Οι εκθέσεις αυτές είχαν κυρίως ευρωπαϊκό χρώμα και καθορίζονταν από θέματα της βιομηχανικής καινοτομίας. Όμως, λόγω του έντονου ανταγωνισμού που υπήρχε μεταξύ των χωρών, οι εκθέσεις όλο και πολλαπλασιάζονταν. Και ως αποτέλεσμα αυτού διαφοροποιούνταν σημαντικά. Οι εκθέσεις αυτές εμφάνιζαν ένα διττό χαρακτήρα. Από την μια ενίσχυαν τον ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών. Από την άλλη παρουσίαζαν τις διαφορές της ανθρώπινης κοινωνίας, έχοντας ως φάρο ελπίδας έναν ενιαίο παγκόσμιο πολιτισμό.

Δείτε πως να πάτε στο supermarket, χωρίς να πάτε στο supermarket…e-Fresh.gr!

Σταθερό θεσμικό πλαίσιο στις εκθέσεις

Η μη ύπαρξη γραπτών ή άγραφων κανόνων ως προς την διαδικασία διεξαγωγής οδηγούσαν μοιραία στην ακανόνιστη διαδοχή τους. Ως αποτέλεσμα όλου αυτού, υπήρχε αφερεγγυότητα και αμφισβήτηση για την ποιότητα και την σοβαρότητά τους. Αυτό οδήγησε στην σύναψη μιας διεθνούς συνθήκης για ένα σταθερό θεσμικό πλαίσιο, την Συνθήκη του Παρισιού το 1928. Τόσο το 1948, το 1966 και το 1972 υπήρξαν στη συνθήκη συμπληρωματικά πρωτόκολλα, ενώ έγιναν και τροποποιήσεις το 1987, το 1988 και το 1996. Ο λόγος των συμπληρωματικών αυτών προσθηκών ήταν η εμφάνιση νέων κοινονικοοικονομικών και ιστορικών δεδομένων.

Ανάλογα με τις θεματικές ενότητες υπάρχουν και διαφορετικές κατηγορίες εκθέσεων. Είναι οι καταχωρημένες, οι αναγνωρισμένες και οι ειδικές – εξειδικευμένες εκθέσεις. Τόσο η κατηγορία όσο και η συχνότητα καθορίζονται από το BIE. Σημαντική αλλαγή έγινε όταν ξεκίνησε η ανάπτυξη της βιομηχανίας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των αγορών και το πέρασμα από τις τοπικές στις διεθνείς εκθέσεις και τα μεγάλα forum.

Όπως σε όλα τα πράγματα, έτσι και στις Παγκόσμιες Εκθέσεις οι αλλαγές γίνονται ανάλογα με τις απαιτήσεις των καιρών, διατηρώντας όμως τον χαρακτήρα τους. Έναν χαρακτήρα αμιγώς ανθρωπιστικό, πολιτιστικό και φυσικά πολιτικό. Σημαντική διαφοροποίηση είναι ότι οι παγκόσμιες εκθέσεις δεν έχουν καμιά εμπορικού είδους σημασία. Δεν είναι δηλαδή Εμπορικές Εκθέσεις και δεν θα πρέπει να τις συγχέουμε με αυτές.

Αποτελούν ορόσημο στην εξέλιξη της ανθρωπότητας στον οικονομικό και πολιτιστικό τομέα, αφού οι εκθέσεις αυτές γίνονταν σε περιόδους ειρήνης και ανάπτυξης. Αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι κατά τις μαύρες περιόδους της παγκόσμιας ιστορίας δεν έγιναν πολλές διοργανώσεις. Είναι εκθέσεις με πολιτικό κόστος. Η εκάστοτε διοργανώτρια χώρα μπαίνει στο μικροσκόπιο και στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων. Δυστυχώς όμως το υψηλό κόστος διεξαγωγής των εκθέσεων αυτών ολοένα και προβληματίζει περισσότερο τις οικονομικά αδύναμες χώρες.