Μία πρώτη γνωριμία με τα μελάνια εκτύπωσης

Ένα δοχείο μελάνης (ink cartridge), ή απλώς μελάνι, αποτελεί αναλώσιμο εξάρτημα ενός inkjet εκτυπωτή, αφού περιέχει το μελάνι που εκχύνεται πάνω στο χαρτί κατά την εκτύπωση. Η πλειονότητα των δοχείων μελάνης φέρουν, πέρα από το μελάνι εκτύπωσης, και την ίδια την κεφαλή εκτύπωσης. Καθένα από αυτά αποτελείται από μία, ή και περισσότερες, μικροσκοπικές δεξαμενές μελανιού. Ορισμένοι κατασκευαστές μελανιών προσθέτουν επίσης ηλεκτρονικές επαφές και ένα τσιπ, το οποίο επικοινωνεί με τον εκτυπωτή, επιτρέποντάς του να ελέγχει τη ροή του μελανιού πάνω στο χαρτί, όπως ορίζεται από τον υπολογιστή.

Τα μελάνια εκτύπωσης διαχωρίζονται σύμφωνα με τον τρόπο λειτουργίας του εκτυπωτή, ο οποίος τα κατατάσσει στις ακόλουθες κατηγορίες.

Εκτυπωτές θερμικού ψεκασμού μελάνης (Thermal inkjets)

Οι πιο δημοφιλείς εταιρείες παραγωγής μελανιών, όπως η Canon και η HP (όχι όμως και Epson) χρησιμοποιούν αυτό το σύστημα εκτύπωσης. Σε κάθε διαχωριστικό του δοχείου μελάνης (εντός της κεφαλής εκτύπωσης) υπάρχει ένα στοιχείο θέρμανσης που φέρει μία μεταλλική πλάκα. Ύστερα από τη σχετική εντολή του εκτυπωτή, μία μικρή ποσότητα ρεύματος ρέει μέσω της μεταλλικής πλάκας και την θερμαίνει. Με τον τρόπο αυτόν, το μελάνι που περιρρέει τη θερμαινόμενη πλάκα εξαχνώνεται και μετατρέπεται σε μία μικροσκοπική φούσκα εντός της κεφαλής εκτύπωσης. Ο συνολικός όγκος του μελανιού δεν χωρά πλέον εντός της κεφαλής κι έτσι  μία σταγόνα μελάνης εκτινάσσεται από το ακροφύσιο του δοχείου πάνω στο χαρτί. Η παραπάνω διαδικασία δεν διαρκεί πάνω από μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου.

Το insurancemarket.gr είναι η μεγαλύτερη και πιο αποτελεσματική πλατφόρμα σύγκρισης ασφαλειών από την Νο1 εταιρεία online διαμεσολάβησης στην Ελλάδα

Ο συγκεκριμένος τρόπος εκτύπωσης βασίζεται στην ομαλή ροή του μελανιού, η οποία διαταράσσεται σε περίπτωση που το μελάνι αρχίζει να ξεραίνεται μέσα στην κεφαλή εκτύπωσης. Αυτό μπορεί να συμβεί, όταν η στάθμη του μελανιού είναι χαμηλή ή όταν ο εκτυπωτής μένει αχρησιμοποίητος με μεγάλο χρονικό διάστημα. Το ξεραμένο μελάνι μπορεί να καθαριστεί από την κεφαλή εκτύπωσης, καθαρίζοντάς την ελαφρά με ισοπροπυλική αλκοόλη εμποτισμένη σε ένα μαλακό ύφασμα.

Τα μελάνια εκτύπωσης λειτουργούν επίσης ως ψυκτικός παράγοντας, προστατεύοντας έτσι την θερμαινόμενη πλάκα εντός της κεφαλής εκτύπωσης.  Όταν η στάθμη του μελανιού χαμηλώσει πολύ, το δοχείο μελάνης πρέπει να αντικαθίσταται, ώστε να αποφευχθεί η υπερθέρμανση και καταστροφή της κεφαλής εκτύπωσης.

Εκτυπωτές πιεζοηλεκτρικού ψεκασμού μελάνης (Piezoelectric inkjets)

Η εταιρεία Epson κατασκευάζει εκτυπωτές οι οποίοι αξιοποιούν έναν πιεζοηλεκτρικό κρύσταλλο, τον οποίο φέρει η κεφαλή εκτύπωσης, αντί για μία θερμαινόμενη πλάκα. Όταν διαρρέεται από ηλεκτρισμό, ο κρύσταλλος αυτός μεταβάλλεται. Έτσι, εκτινάσσεται μία σταγόνα μελάνης από το ακροφύσιο πάνω στο χαρτί. Για τον τρόπο αυτό εκτύπωσης διατίθεται μεγαλύτερη ποικιλία μελανιών, τα οποία χαρακτηρίζονται καλύτερης ποιότητας σε σχέση με αυτά που χρησιμοποιούνται στον θερμικό ψεκασμό, ενώ φαίνεται να είναι και περισσότερο οικονομικά. Κατά συνέπεια, ενώ το κόστος χρήσης μειώνεται, η ποιότητα της εκτύπωσης αυξάνεται.

Οι απαρχές της εκτύπωσης με την τεχνολογία του ψεκασμού μελάνης

Οι εκτυπωτές που λειτουργούν με την τεχνολογία ψεκασμού μελάνης, δημιουργούν τις σταγόνες μελάνης, που θα εκχυθούν πάνω στο χαρτί, με διάφορους τρόπους. Η τεχνολογία που εξυπηρετεί τον σκοπό ποικίλει, όμως η πιο διαδεδομένη τεχνική εκτύπωσης είναι η γνωστή ως “bubble jet” , η οποία παρουσιάστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 από την εταιρεία Canon. Οι εκτυπωτές που κάνουν χρήση της τεχνολογίας αυτής, αξιοποιούν μικρές αντιστάσεις οι οποίες παράγουν θερμότητα, με αποτέλεσμα να θερμαίνεται το μελάνι και να δημιουργεί φουσκάλες. Στη συνέχεια, το μελάνι εκτινάσσεται στο χαρτί, όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Μία τυπική κεφαλή εκτύπωσης αυτής της τεχνολογίας φέρει 64 ή 128 μικρά ακροφύσια, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν μελάνι ταυτόχρονα.

Ο τρόπος εκτύπωσης έχει εξελιχθεί μέσα στα χρόνια, ακολουθώντας τις προόδους της τεχνολογίας. Στα πρώιμα στάδια, οι dot matrix εκτυπωτές χρησιμοποιούσαν μία αναλώσιμη μελανοταινία.  Η ταινία αυτή άλλαζε, προκειμένου να διασφαλιστεί η καλή ποιότητα εκτύπωσης. Οι πρώτοι εκτυπωτές ψεκασμού μελάνης παρουσιάστηκαν πρώτη φορά το 1984, παρέχοντας τους καταναλωτές νέους, πιο προσιτούς τρόπους εκτύπωσης.