Τι είναι το Metaverse και πώς θα το ζήσουμε;

Το Metaverse είναι ένας όρος που έχει κερδίσει τεράστια δημοτικότητα τα τελευταία χρόνια, περιγράφοντας έναν ψηφιακό, τρισδιάστατο κόσμο όπου οι άνθρωποι μπορούν να αλληλεπιδρούν, να εργάζονται, να ψυχαγωγούνται και να δημιουργούν μέσω διαδικτυακών πλατφορμών.

Δεν πρόκειται απλώς για ένα βιντεοπαιχνίδι ή μια εφαρμογή, αλλά για έναν ολοκληρωμένο εικονικό χώρο που συνδυάζει τεχνολογίες όπως η εικονική πραγματικότητα (VR), η επαυξημένη πραγματικότητα (AR) και η blockchain. Το Metaverse φιλοδοξεί να γίνει μια παράλληλη πραγματικότητα, όπου η φυσική και η ψηφιακή ζωή συγχωνεύονται. Πώς, όμως, θα το ζήσουμε και τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη για την κοινωνία;

Εξήγηση του ψηφιακού αυτού κόσμου

Ουσιαστικά, το Metaverse είναι ένα δίκτυο διασυνδεδεμένων εικονικών περιβαλλόντων που επιτρέπουν στους χρήστες να «εισέρχονται» μέσω avatars – ψηφιακών εκδοχών του εαυτού τους. Αν και ο όρος πρωτοεμφανίστηκε στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας Snow Crash του Neal Stephenson το 1992, η σύγχρονη εκδοχή του διαμορφώνεται από εταιρείες όπως η Meta, η Microsoft και η Epic Games. Σκεφτείτε το σαν έναν εξελιγμένο συνδυασμό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, των διαδικτυακών παιχνιδιών και των εργαλείων τηλεδιάσκεψης, αλλά με μια πιο καθηλωτική εμπειρία.

Στο Metaverse, οι χρήστες μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες όπως συναυλίες, επαγγελματικές συναντήσεις, ψώνια ή ακόμα και εικονικά ταξίδια, όλα μέσα από έναν ψηφιακό κόσμο που προσομοιώνει την πραγματικότητα ή δημιουργεί εντελώς νέες πραγματικότητες. Η τεχνολογία blockchain παίζει κρίσιμο ρόλο, καθώς επιτρέπει τη δημιουργία ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων (όπως εικονικά ακίνητα ή ρούχα) μέσω NFT (Non-Fungible Tokens), τα οποία οι χρήστες μπορούν να κατέχουν, να πουλούν ή να ανταλλάσσουν. Αυτό δίνει στο Metaverse μια οικονομική διάσταση, πέρα από την ψυχαγωγική.

Πώς συνδέεται με την εικονική πραγματικότητα;

Η εικονική πραγματικότητα αποτελεί το βασικό «όχημα» για την είσοδο στο Metaverse. Μέσω ειδικών γυαλιών VR, οι χρήστες βυθίζονται πλήρως σε τρισδιάστατους κόσμους, όπου μπορούν να κινούνται, να αλληλεπιδρούν και να βιώνουν εμπειρίες σαν να βρίσκονται εκεί φυσικά. Για παράδειγμα, αντί να παρακολουθήσετε μια ταινία σε οθόνη, μπορείτε να «μπείτε» μέσα της και να γίνετε μέρος της πλοκής. Η επαυξημένη πραγματικότητα, από την άλλη, προσθέτει ψηφιακά στοιχεία στον φυσικό κόσμο, δημιουργώντας μια υβριδική εμπειρία που ενισχύει την καθημερινότητα.

Ωστόσο, το Metaverse δεν περιορίζεται μόνο σε αυτές τις τεχνολογίες. Μπορεί να είναι προσβάσιμο και μέσω υπολογιστών ή smartphones, αν και η εμπειρία είναι λιγότερο καθηλωτική χωρίς VR. Η εξέλιξη των αισθητήρων κίνησης, των γαντιών απτικής ανάδρασης και των συσκευών που προσομοιώνουν ήχους και μυρωδιές υπόσχεται να κάνει το Metaverse ακόμα πιο ρεαλιστικό. Έτσι, η σύνδεση με την εικονική πραγματικότητα δεν είναι απλώς τεχνική, αλλά και βιωματική, καθώς μετατρέπει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την αλληλεπίδραση.

Τι σημαίνει για την κοινωνία;

Η έλευση του Metaverse φέρνει μαζί της τεράστιες δυνατότητες, αλλά και προκλήσεις. Από τη μία, μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που εργαζόμαστε. Οι εικονικές αίθουσες συσκέψεων θα επιτρέψουν τη συνεργασία χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, ενώ η τηλεργασία θα γίνει πιο διαδραστική. Στην εκπαίδευση, οι μαθητές θα μπορούν να «επισκέπτονται» ιστορικά γεγονότα ή να εξερευνούν το διάστημα από την τάξη τους. Στην ψυχαγωγία, οι εμπειρίες θα γίνουν πιο προσωπικές, με συναυλίες ή θεατρικές παραστάσεις προσαρμοσμένες στα γούστα του καθενός.

Από την άλλη, το Metaverse εγείρει ερωτήματα για την κοινωνική απομόνωση. Αν οι άνθρωποι περνούν περισσότερο χρόνο σε ψηφιακούς κόσμους, μπορεί να απομακρυνθούν από τις φυσικές σχέσεις. Επιπλέον, η ιδιωτικότητα αποτελεί μεγάλο ζήτημα. Οι εταιρείες που ελέγχουν αυτές τις πλατφόρμες θα έχουν πρόσβαση σε τεράστιο όγκο δεδομένων – από τις προτιμήσεις μας μέχρι τις κινήσεις μας – κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε κατάχρηση ή εμπορευματοποίηση. Η ψηφιακή ανισότητα είναι επίσης ανησυχητική, καθώς όσοι δεν έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία ή το γρήγορο internet θα μείνουν εκτός αυτής της νέας πραγματικότητας.

Οικονομικά, το Metaverse δημιουργεί νέες ευκαιρίες, όπως εικονικές επιχειρήσεις ή πωλήσεις ψηφιακών προϊόντων, αλλά και κινδύνους, όπως η κερδοσκοπία με NFT ή η ψηφιακή απάτη. Κοινωνικά, μπορεί να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητα, καθώς οι άνθρωποι θα μπορούν να «είναι» ό,τι επιθυμούν μέσω των avatars τους, κάτι που ίσως επηρεάσει την αυτοαντίληψη και τις διαπροσωπικές σχέσεις.

Πώς θα το ζήσουμε;

Το πώς θα ζήσουμε το Metaverse εξαρτάται από το πώς θα το διαμορφώσουμε. Στα επόμενα χρόνια, πιθανότατα θα δούμε μια σταδιακή μετάβαση, με περισσότερους ανθρώπους να υιοθετούν VR συσκευές και εταιρείες να επενδύουν σε εικονικές πλατφόρμες. Ίσως να περνάμε μέρος της ημέρας μας εκεί, συνδυάζοντας τη φυσική και την ψηφιακή ζωή. Το Metaverse δεν θα αντικαταστήσει την πραγματικότητα, αλλά θα την επεκτείνει, προσφέροντας νέους τρόπους σύνδεσης και δημιουργίας. Ωστόσο, η επιτυχία του θα κριθεί από το αν θα παραμείνει ένα εργαλείο για όλους ή θα γίνει προνόμιο λίγων, καθώς και από το πώς θα ισορροπήσουμε τις δυνατότητές του με τις ηθικές και κοινωνικές του προκλήσεις.