Οι Εβραίοι κατά την κατοχή στην Ελλάδα

Πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, υπήρχαν δύο ομάδες Εβραίων στην Ελλάδα: οι Ρωμανιώτες όπως ονομάζονταν, που υπήρχαν διάσπαρτοι σε όλη τη χώρα από την αρχαιότητα και οι περίπου 50.000 Σεφαρδίτες, η ισχυρή εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, που αρχικά δημιουργήθηκε από Εβραίους που βρέθηκαν εκεί για να αποφύγουν την ισπανική Ιερά Εξέταση κατά τον Μεσαίωνα. Οι Εβραίοι είχαν παίξει σημαντικό ρόλο στη ζωή της πόλης για πέντε αιώνες

Μετά την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα και αφού δημιουργήθηκαν οι ζώνες κατοχής, η Θεσσαλονίκη πέρασε υπό γερμανικό έλεγχο ενώ η Θράκη πέρασε στον έλεγχο της Βουλγαρίας. Παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις για το αντίθετο, οι Ναζί και οι Βούλγαροι σταδιακά επέβαλαν μια σειρά από αντιεβραϊκά μέτρα. Εβραϊκές εφημερίδες έκλειναν, αντισημίτες ενθαρρύνθηκαν να δημοσιεύουν αντι-εβραϊκές ανακοινώσεις στις πόλεις, οι Εβραίοι στις ζώνες της Γερμανίας και της Βουλγαρίας αναγκάστηκαν να φορούν το αστέρι του Δαβίδ για να μπορούν εύκολα να αναγνωρίζονται και γενικότερα απομονώθηκαν περαιτέρω από τους υπόλοιπους Έλληνες.

Στο www.cosmoteinsurance.gr, οι πελάτες μπορούν να συγκρίνουν τιμές και καλύψεις μέσα από μεγάλο εύρος ασφαλιστικών εταιριών

Εβραϊκές οικογένειες εκδιώχθηκαν

Εβραϊκές οικογένειες εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους ή συνελήφθησαν, ενώ οι Ναζί ελέγχοντας τον Τύπο της εποχής, έστρεψαν την κοινή γνώμη εναντίον τους. Τον Δεκέμβριο του 1942, οι Γερμανοί κατεδάφισαν το παλιό εβραϊκό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης και τα αρχαία μνήματα χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικό υλικό για τα πεζοδρόμια και τους τοίχους (ο χώρος του παλιού εβραϊκού νεκροταφείου σήμερα καταλαμβάνεται από την πανεπιστημιούπολη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)

Παρά τις προειδοποιήσεις για επικείμενες απελάσεις, οι περισσότεροι Εβραίοι ήταν απρόθυμοι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αν και αρκετές εκατοντάδες ήταν σε θέση να εγκαταλείψουν την πόλη. Οι Γερμανοί και οι Βούλγαροι άρχισαν μαζικές απελάσεις τον Μάρτιο του 1943, μετακινώντας τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης και της Θράκης μέσα σε βαγόνια στα στρατόπεδα θανάτου στο Άουσβιτς και τη Τρεμπλίνκα.

Μέχρι το καλοκαίρι του 1943, οι Εβραίοι της βόρειας Ελλάδας είχαν απελαστεί και μόνο εκείνοι της ιταλικής ζώνης είχαν παραμείνει. Η εβραϊκή περιουσία στη Θεσσαλονίκη διανεμήθηκε στους Έλληνες «επιστάτες», οι οποίοι επιλέχθηκαν από ειδική επιτροπή, η ονομαζόμενη “Υπηρεσία για την απαλλαγή της εβραϊκής ιδιοκτησίας». Ωστόσο, αντί να δίνονται τα διαμερίσματα και οι επιχειρήσεις των Εβραίων στους πρόσφυγες, τις περισσότερες φορές δίνονταν σε φίλους και συγγενείς των μελών των επιτροπών ή τους συνεργάτες τους

Εβραίους της Αθήνας

Τον Σεπτέμβριο του 1943, μετά την κατάρρευση της Ιταλίας, οι Γερμανοί έστρεψαν την προσοχή τους στους Εβραίους της Αθήνας και της πρώην ιταλο-κατεχόμενης Ελλάδας. Η προπαγάνδα τους ωστόσο δεν ήταν τόσο αποτελεσματική, καθώς οι εβραϊκές κοινότητες είχαν ενσωματωθεί πλήρως στην ορθόδοξη ελληνική κοινωνία και δεν μπορούσαν εύκολα να ξεχωρίσουν από τους χριστιανούς, οι οποίοι με τη σειρά του ήταν περισσότερο έτοιμοι να αντισταθούν στις εντολές των γερμανικών αρχών.

Το insurancemarket.gr είναι η μεγαλύτερη και πιο αποτελεσματική πλατφόρμα σύγκρισης ασφαλειών από την Νο1 εταιρεία online διαμεσολάβησης στην Ελλάδα

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δαμασκηνός διέταξε τους ιερείς του να καλέσουν συναθροίσεις για να βοηθήσουν τους Εβραίους και έστειλε μια ηχηρή επιστολή διαμαρτυρίας προς τους Γερμανούς και τις συνεργαζόμενες με αυτούς αρχές. Πολλοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί διακινδύνευσαν τη ζωή τους κρύβοντας Εβραίους στα διαμερίσματα και τα σπίτια τους, παρά την απειλή της φυλάκισης. Ακόμη και η ελληνική αστυνομία αγνόησε τις οδηγίες για να παραδίδει τους Εβραίους στους Γερμανούς.

Elias Barzilai, ο Μεγάλος ραβίνος της Αθήνας

Όταν ηγέτες της εβραϊκής κοινότητας απεύθυναν έκκληση στον πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη για βοήθεια, εκείνος προσπάθησε να διαψεύσει τους φόβους τους, λέγοντας ότι οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης είχαν υποπέσει σε ανατρεπτικές δραστηριότητες και ότι αυτός ήταν ο λόγος που απελάθηκαν. Την ίδια στιγμή, ο Elias Barzilai, ο Μεγάλος ραβίνος της Αθήνας, κλήθηκε στο Τμήμα των εβραϊκών υποθέσεων και του ζητήθηκε να παραδώσει έναν κατάλογο με τα ονόματα και τις διευθύνσεις των μελών της εβραϊκής κοινότητας.

Αντ’ αυτού, εκείνος κατέστρεψε τα αρχεία της κοινότητας, σώζοντας έτσι τη ζωή χιλιάδων Εβραίων της Αθήνας. Συμβούλεψε τους Εβραίους της Αθήνας να φύγουν ή να κρυφτούν. Λίγες μέρες αργότερα, ο Ραβίνος εμπνευσμένος από το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ εντάχθηκε στην αντίσταση. Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ βοήθησαν εκατοντάδες Εβραίους να δραπετεύσουν και να επιζήσουν, πολλοί από τους οποίους έμειναν τελικά στην ελληνική αντίσταση ως μαχητές ή διερμηνείς

Συνολικά, το 81% (περίπου 60.000) του συνόλου του προ πολέμου εβραϊκού πληθυσμού στην Ελλάδα έχασε τη ζωή του, με το ποσοστό που κυμαίνεται από 91% στη Θεσσαλονίκη, σε 50% στην Αθήνα, ή ακόμα και λιγότερο σε άλλες επαρχιακές περιοχές. Στη βουλγαρική ζώνη, το ποσοστό θανάτου ξεπέρασε το 90%. Στην αξιοσημείωτη περίπτωση της Ζακύνθου και οι 275 Εβραίοι που βρίσκονταν εκεί επέζησαν, καθώς κρύφτηκαν στο εσωτερικό του νησιού