Συμφέρει το Net Metering;

Τη δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων από αυτοπαραγωγούς για την κάλυψη των αναγκών τους, με εφαρμογή (από τη ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ) ενεργειακού συμψηφισμού, προβλέπει η Υπουργική Απόφαση ΑΠΕΗΛ/Α/Φ1/οικ. 24461, που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Β΄του ΦΕΚ 3583/31-12-2014 («Εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ από Αυτοπαραγωγούς με συμψηφισμό ενέργειας»).

Πρόκειται για το σύστημα Net Metering που θεσμοθετείται στη χώρα μας με στόχους την ενεργειακή ασφάλεια, την αποδοτικότητα, την εξοικονόμηση ενέργειας, τη διαμόρφωση κατάλληλης περιβαλλοντικής συνείδησης, και φυσικά το οικονομικό όφελος για τους ιδιώτες (οικιακούς ή επαγγελματικούς) αυτοπαραγωγούς.

Τι ισχύει για το Net Metering από το 2015 στην Ελλάδα; Στις 8 Μαΐου 2015 ξεκίνησε η διαδικασία κατάθεσης αιτήσεων για Net Metering στον ΔΕΔΔΗΕ (ΔΕΗ) για καταναλωτές χαμηλής τάσης.

Τι είναι το Net Metering;

Ως ενεργειακός συμψηφισμός «Net Metering» θεωρείται ο συμψηφισμός της παραγόμενης ενέργειας από το φωτοβολταϊκό σύστημα του αυτοπαραγωγού, με την καταναλισκόμενη ενέργεια από την ηλεκτρική εγκατάσταση του αυτοπαραγωγού.

Με το Net Metering, οποιοσδήποτε ιδιώτης ή επαγγελματίας Χαμηλής ή Μέσης Τάσης (ιδιοκτήτης ή ενοικιαστής), μπορεί να αυτοπαράγει ένα σημαντικό μέρος (ή και όλη) της ενέργειας που καταναλώνει, εγκαθιστώντας μικρής ισχύος φωτοβολταϊκά συστήματα στη στέγη ή σε άλλα σημεία (πέργκολες, ταράτσες, γκαράζ, αποθήκες, στέγαστρα, κήπους, όμορα οικόπεδα κ.λπ.) της ιδιοκτησίας του ενώ ταυτόχρονα τού παρέχεται η δυνατότητα να χρησιμοποιεί ως έμμεση αποθήκη της ηλεκτρικής ενέργειας που αυτοπαράγει, το δίκτυο (υπερμπαταρία) της ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ.

Πώς λειτουργεί το Net Metering;

1. Το φωτοβολταϊκό σύστημα μετατρέπει την ηλιακή ενέργεια σε ηλεκτρική παρέχοντας συνεχές ρεύμα (DC).
2. Ο inverter μετατρέπει το συνεχές ρεύμα (DC) σε εναλλασσόμενο (AC, 230V-50Hz). Παράλληλα ένας μετρητής καταγράφει την παραγόμενη ενέργεια.
3. Η παραγόμενη ενέργεια χρησιμοποιείται για την ηλεκτρική τροφοδότηση της κατοικίας.
4. Η περίσσεια ενέργεια καταγράφεται από τον αμφίδρομο μετρητή και εκχέεται στο δίκτυο της ΔΕΗ (εγχεόμενη ενέργεια).
5. Όταν η παραγόμενη ενέργεια δεν επαρκεί για την τροφοδότηση των καταναλώσεών σας, απορροφάται ενέργεια από το δίκτυο της ΔΕΗ και καταγράφεται από τον αμφίδρομο μετρητή (απορροφώμενη ενέργεια).

Αυτοπαραγωγή

Στην αυτοπαραγωγή «Net Metering» ο συμψηφισμός του λογαριασμού είναι ενεργειακός. Κάθε φορά που εκδίδεται εκκαθαριστικός λογαριασμός (κάθε τετράμηνο για τις οικιακές εγκαταστάσεις), γίνεται συμψηφισμός εισροής – εκροής ενέργειας. Αν ο αυτοπαραγωγός έχει καταναλώσει περισσότερη ενέργεια από αυτήν που παρήγαγε, θα πληρώνει τη διαφορά. Αν έχει ενεργειακό περίσσευμα, αυτό θα μεταφέρεται στο επόμενο τετράμηνο. Η τελική εκκαθάριση γίνεται κάθε χρόνο και στην περίπτωση που υπάρξει περίσσευμα, αυτό δε θα μεταφέρεται στην επόμενη περίοδο.

Για αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην εκλογή της απαιτούμενης ισχύος του Φ/Β συστήματος ώστε να μην παράγει το Φ/Β μας σύστημα, περισσότερη ενέργεια απ’ όση καταναλώνουμε. Δηλαδή με το σύστημα Net Metering η παραγόμενη ενέργεια από τα Φ/Β των αυτοπαραγωγών, δεν πωλείται στη ΔΕΗ (όπως ήταν το φωτοβολταϊκό τα προηγούμενα χρόνια), αλλά ο ενεργειακός συμψηφισμός αποτελεί, στα χέρια του καταναλωτή, εργαλείο εξοικονόμησης ενέργειας και σημαντικών χρημάτων που διαφορετικά θα πλήρωνε στους λογαριασμούς ρεύματος.

Ενδεικτική φωτογραφία για αντιστοιχία επιφάνειας εγκατεστημένων Φ/Β με ισχύ 1kWp (Πηγή: www.aveco.gr).

---

Πρακτικά, το Net Metering συμφέρει σε κάθε νοικοκυριό ή επαγγελματική δραστηριότητα, εφόσον καταναλώνει σε ετήσια βάση πάνω από 3000 kWh. Όσο μεγαλύτερη είναι η κατανάλωση τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η ωφέλεια επειδή το Net Metering δίνει επιπλέον κίνητρο στους μικρούς καταναλωτές να καλύψουν μεγάλο μέρος των πάγιων ενεργειακών τους αναγκών με τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας.

• Χαρακτηριστική περίπτωση ουσιαστικής μείωσης του ενεργειακού κόστους για θέρμανση και ψύξη της ιδιοκτησίας του αυτοπαραγωγού, είναι η αντικατάσταση του συστήματος λέβητας–καυστήρας με αντλία θερμότητας.
• Επίσης συμπληρώνοντας προαιρετικά στο Φ/Β σύστημα φορτιστή, συσσωρευτές και inverter αυτόνομων συστημάτων, ο αυτοπαραγωγός έχει τη δυνατότητα ενεργειακής αυτονομίας στις περιπτώσεις διακοπών-βλαβών (blackout) του δικτύου.

Πόση ισχύ μικρών Φ/Β μονάδων μπορούμε να εγκαταστήσουμε;

Η μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύς Φ/Β στο διασυνδεδεμένο δίκτυο ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδος είναι 20 KW. Υπέρβαση μπορεί να γίνει μέχρι το 50% της συμφωνηθείσας ισχύος κατανάλωσης της παροχής. Τα όρια ισχύος για τα μη διασυνδεδεμένα στο δίκτυο νησιά είναι τα 10KW, ενώ για την Κρήτη τα 20KW, με δυνατότητα υπέρβασης μέχρι 20KW και 50 KW αντίστοιχα.

Ενδεικτική φωτογραφία για αντιστοιχία επιφάνειας εγκατεστημένων Φ/Β με ισχύ 4,70 kWp (Πηγή: www.aveco.gr).

---

Σε υφιστάμενες μονοφασικές παροχές χαμηλής τάσης, η ισχύς του Φ/Β συστήματος δε μπορεί να υπερβαίνει τα 5 kW. Για μεγαλύτερη ισχύ Φ/Β συστήματος απαιτείται προηγούμενη επαύξηση της παροχής με μετατροπή της σε τριφασική.

Χρόνος απόσβεσης και ενδεικτικές τιμές

Σύμφωνα με τους πίνακες μετρήσεων της ηλιακής ακτινοβολίας στην Ελλάδα, από ένα εγκατεστημένο 1kWp Φ/Β πλαισίου παράγονται από 1150 έως 1500 kWh/kWp ανά έτος. Συνεπώς ένα κριτήριο επιλογής του μεγέθους ισχύος Φ/Β γεννήτριας αποτελεί και ο λόγος της Ενέργειας που καταναλώνει κάθε χρόνο η ηλεκτρική εγκατάσταση (προκύπτει από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ) προς την ενέργεια που μπορεί να παράγει ένα εγκατεστημένο kWp, στον τόπο της ιδιοκτησίας με κατάλληλο προσανατολισμό και κλίση.

Ενδεικτική φωτογραφία για αντιστοιχία επιφάνειας εγκατεστημένων Φ/Β με ισχύ 9,95 kWp (Πηγή: www.aveco.gr).

---

Παράδειγμα 1

Μία μέση οικογένεια στο Ελληνικό καταναλώνει ετησίως 5000 kWh. Εάν ένα kWp Φ/Β εγκατεστημένο στο Ελληνικό με Νότιο προσανατολισμό και κλίση 30° παράγει 1400 kWh ετησίως, τότε η απαιτούμενη ισχύς της γεννήτριας είναι:

P[kWp] = 5000 kWh / 1400 [kWh/kWp] = 3,57 kWp εγκατεστημένα.

Σχεδιάζοντας την κάτοψη της κατοικίας ή εισάγοντάς την (αν την έχουμε σε αρχείο σχεδίου ή εικόνας) στο λογισμικό ElectricalDesign, μπορούμε να έχουμε τις διαστάσεις του Φ/Β συστήματος και τη χωροθέτηση της συστοιχίας.

Εισάγουμε την αρχιτεκτονική κάτοψη και βλέπουμε τις διαστάσεις του Φ/Β συστήματος και τη χωροθέτηση της συστοιχίας (Πηγή: ElectricalDesign).

Παράδειγμα 2

Μία μέση οικογένεια στο Ελληνικό, για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας πληρώνει στο σύστημα ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ περί τα 1450€ ετησίως. Η τιμή της κιλοβατώρας που χρεώνει η ΔΕΗ στο οικιακό τιμολόγιο μαζί με το ΦΠΑ και τα διάφορα τέλη διαμορφώνεται συνήθως στα 0,192€/kWh.

Για να αντισταθμίσει η οικογένεια τους λογαριασμούς που πληρώνει, τι ισχύος φωτοβολταϊκό σύστημα θα εγκαταστήσει;

Ε = 1450€ / 0,192 [€/kWh] = 7552 kWh

Άρα αντιστοιχεί ισχύς = 7552 kWh / 1400 [kWh/kWp] = 5,39 kW

Στην περίπτωση αυτή επειδή η ισχύς των Φ/Β υπερβαίνει τα 5kW, η ιδιοκτησία είναι υποχρεωμένη να αναβαθμίσει την παροχή από μονοφασική σε τριφασική.

Ο συμψηφισμός με τη ΔΕΗ εφαρμόζεται στο ποσό που προκύπτει όταν αφαιρέσουμε από το κόστος της κιλοβατώρας 0,192€/kWh, τα διάφορα τέλη, διότι δε συμψηφίζονται. Το κόστος της κιλοβατώρας μετά την αφαίρεση των προσαυξήσεων διαμορφώνεται περίπου στα 0,14€/kWh (αυτή είναι και η τιμή συμψηφισμού).

Η ετήσια λοιπόν εξοικονόμηση χρημάτων της οικογένειας στο παράδειγμά μας διαμορφώνεται στα:

7552 kWh * 0.14[€/kWh] = 1057,28€

Και για τα δύο παραδείγματα, για κάθε εγκατεστημένο kW, θα λέγαμε προσεγγιστικά ότι χρειάζεται Νότιος προσανατολισμός, κλίση 30° και χώρος περί τα 7 έως 10 m² κεραμοσκεπής, ή 12 έως 15 m² για το δώμα.

Παράδειγμα 3

Ως παράδειγμα θέρμανσης, θα εκτιμήσουμε την απαιτούμενη ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ενός καλά μονωμένου διαμερίσματος των 100 m², για να το θερμάνουμε. Θεωρούμε ότι η απαιτούμενη εγκατεστημένη ισχύς θέρμανσης είναι 6kW ή 6900kcal/h.

Υποθέτουμε, με καλή προσέγγιση στα σημερινά δεδομένα, μέση λειτουργία της εγκατάστασης θέρμανσης (συνολικά) 4 ωρών ημερησίως, από τις 15/11 έως τις 15/3 επομένου έτους, δηλαδή περίοδο 4 μηνών ή 120 ημερών.

Άρα η εγκατάσταση θα απορροφήσει από το δίκτυο:

6kW * 4h * 120 μέρες = 2880 kWh/έτος για περιβάλλον Αθήνας, =>Ισχύς 2880 [kWh/έτος] / 1400 [kWh/έτος] = 2kW (στο Ελληνικό), ή

6kW * 4h * 156μέρες = 3744 kWh/έτος για πιο σκληρά κλήματα =>Ισχύς 3744 [kWh/έτος] / 1250 [kWh/έτος] = 3kW (στη Θεσσαλονίκη).

Δηλαδή για τη θέρμανση του διαμερίσματος απαιτείται Φ/Β σύστημα με επιπλέον ισχύ 2 έως 3 kWp, τιμές εφικτές από ένα μικρό Φ/Β οικιακό σύστημα.

Τα πλεονεκτήματα του Net Metering

• Πραγματικά, είναι θεαματική η μείωση του λογαριασμού της ΔΕΗ.
• Οι εκάστοτε αυξήσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ δεν αγγίζουν τον αυτοπαραγωγό, αφού ο συμψηφισμός των λογαριασμών είναι ενεργειακός και όχι λογιστικός.
• Σχεδόν ανέξοδη κατ΄ έτος θέρμανση της ιδιοκτησίας του αυτοπαραγωγού με τη χρήση αντλίας θερμότητας.
• Ενεργειακή αυτονομία (προαιρετική) της εγκατάστασης, σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών ή διακοπών ρεύματος (blackout).

Συμπεράσματα

Στην Ελλάδα, η εφαρμογή του Net Metering είναι ιδιαίτερα συμφέρουσα για τις μεγάλες οικιακές καταναλώσεις, αλλά και για τη μεγάλη πλειονότητα των εμπορικών και βιοτεχνικών καταναλώσεων. Για τους περισσότερους όμως, μικρούς οικιακούς καταναλωτές η απόσβεση είναι μακροχρόνια. Προσεγγιστικά, θα λέγαμε ότι η απόσβεση της Φ/Β εγκατάστασης σε περιοχές με καλή ηλιοφάνεια δε μπορεί να είναι μικρότερη της δεκαετίας. Αισιόδοξο σενάριο αποτελεί το γεγονός ότι οι τιμές των Φ/Β συνεχώς μειώνονται, ενώ το σύστημα ΔΕΗ-ΔΕΔΔΗΕ έχει την τάση να αυξάνει το κόστος της kWh! Εάν μελλοντικά η ΔΕΗ, αυξήσει τα τιμολόγια της, τότε ο ιδιοκτήτης της μονάδας αυτοπαραγωγής θα ωφεληθεί περαιτέρω, γιατί ο χρόνος απόσβεσης θα μειωθεί αναλόγως της αύξησης.

---

Γράφει ο Βασίλη Τσίλης, Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός