Η Γκρέτα Τούνμπεργκ απελαύνεται, μετά την αναχαίτιση πλοίου βοήθειας για τη Γάζα

Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι απελαύνει τη Σουηδή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ, μετά την αναχαίτιση ενός πλοίου που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα, στο οποίο επέβαινε μαζί με άλλους 11 ακτιβιστές. Το σκάφος, με το όνομα Madleen, που ανήκει στη βρετανική σημαία και διαχειρίζεται η οργάνωση Freedom Flotilla Coalition, αναχαιτίστηκε από ισραηλινές δυνάμεις στα διεθνή ύδατα τη Δευτέρα 9 Ιουνίου, ενώ προσπαθούσε να παραδώσει συμβολική ποσότητα βοήθειας στη Γάζα, παραβιάζοντας τον ισραηλινό ναυτικό αποκλεισμό.

Λεπτομέρειες της Αναχαίτισης

Το Madleen απέπλευσε από το λιμάνι της Κατάνια στη Σικελία την 1η Ιουνίου, με στόχο να παραδώσει ανθρωπιστική βοήθεια, όπως τρόφιμα, βρεφικό γάλα και ιατρικά εφόδια, και να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινότητα για την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα. Σύμφωνα με την Freedom Flotilla Coalition, το πλοίο δέχθηκε επίθεση με τετρακόπτερα drones, ψεκάστηκε με λευκή ερεθιστική ουσία και υπέστη παρεμβολές στις επικοινωνίες του, ενώ βρισκόταν περίπου 185 χιλιόμετρα δυτικά της Γάζας. Η Τούνμπεργκ, σε προηχογραφημένο βίντεο που κυκλοφόρησε μετά την αναχαίτιση, δήλωσε ότι οι ακτιβιστές «απήχθησαν σε διεθνή ύδατα από ισραηλινές δυνάμεις» και κάλεσε τη σουηδική κυβέρνηση να ασκήσει πίεση για την απελευθέρωσή τους.

Το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε το σκάφος «γιοτ για selfies» και την αποστολή «δημοσιογραφική προβοκάτσια» με σκοπό τη δημοσιότητα, υποστηρίζοντας ότι η ποσότητα βοήθειας ήταν μικρότερη από ένα φορτηγό. Το πλοίο οδηγήθηκε στο λιμάνι του Ασντόντ, όπου οι επιβάτες υποβλήθηκαν σε ιατρικές εξετάσεις πριν μεταφερθούν στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν στο Τελ Αβίβ για απέλαση. Το υπουργείο δήλωσε ότι η βοήθεια θα διανεμηθεί στη Γάζα μέσω «επίσημων ανθρωπιστικών καναλιών».

Η Απέλαση της Τούνμπεργκ και οι Αντιδράσεις

Η Γκρέτα Τούνμπεργκ αποχώρησε από το Ισραήλ με πτήση προς τη Γαλλία το πρωί της Τρίτης, 10 Ιουνίου, αφού συμφώνησε να απελαθεί οικειοθελώς. Ωστόσο, πέντε από τους έξι Γάλλους ακτιβιστές που επέβαιναν στο πλοίο, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλοπαλαιστίνιας ευρωβουλευτή Ρίμα Χασάν, αρνήθηκαν να υπογράψουν τα διατάγματα απέλασης και θα παραπεμφθούν σε ισραηλινές δικαστικές αρχές. Μεταξύ των επιβατών ήταν επίσης πολίτες από τη Βραζιλία, την Ισπανία, την Τουρκία, τη Γερμανία και την Ολλανδία.

Η Γαλλία, μέσω του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ζήτησε την άμεση επιστροφή των Γάλλων υπηκόων, ενώ η Τουρκία χαρακτήρισε την αναχαίτιση «απεχθή επίθεση» σε διεθνή ύδατα. Η Χαμάς καταδίκασε την κράτηση του πληρώματος ως «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου», ενώ η Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ Φραντσέσκα Αλμπανέζε κάλεσε το Ηνωμένο Βασίλειο να ζητήσει την απελευθέρωση του πληρώματος και του πλοίου. Η Διεθνής Αμνηστία τόνισε ότι η ενέργεια του Ισραήλ παραβιάζει τις νομικές υποχρεώσεις του προς τους πολίτες της Γάζας.

Ιστορικό και Σημασία της Αποστολής

Το Ισραήλ επιβάλλει ναυτικό αποκλεισμό στη Γάζα από το 2007, όταν η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο της περιοχής, με στόχο την αποτροπή εισαγωγής όπλων. Οι επικριτές του αποκλεισμού υποστηρίζουν ότι αποτελεί συλλογική τιμωρία για τους 2,3 εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας, ιδιαίτερα μετά την κλιμάκωση του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς από τις 7 Οκτωβρίου 2023, που έχει προκαλέσει πάνω από 54.000 θανάτους και εκτοπισμό του 90% του πληθυσμού της Γάζας, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της περιοχής.

Η αποστολή του Madleen είχε συμβολικό χαρακτήρα, καθώς η ποσότητα βοήθειας ήταν περιορισμένη, αλλά στόχευε στην ανάδειξη της ανθρωπιστικής κρίσης και της έλλειψης πρόσβασης σε βασικά αγαθά. Προηγούμενες απόπειρες της Freedom Flotilla Coalition να σπάσουν τον αποκλεισμό έχουν αντιμετωπίσει βίαιες αναχαιτίσεις, όπως το 2010, όταν εννέα ακτιβιστές σκοτώθηκαν κατά την επιδρομή ισραηλινών δυνάμεων στο πλοίο Mavi Marmara.

Διεθνείς Αντιδράσεις και το Μέλλον

Η αναχαίτιση του Madleen έχει προκαλέσει έντονες διεθνείς αντιδράσεις, με πολλούς να κατηγορούν το Ισραήλ για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και εμπόδια στην ανθρωπιστική βοήθεια. Η Τούνμπεργκ, γνωστή για τον κλιματικό της ακτιβισμό, έχει δεχθεί κριτική από ισραηλινές αρχές, με τον υπουργό Άμυνας Ισραήλ Κατζ να την αποκαλεί «αντισημίτισσα» και να δηλώνει ότι οι ακτιβιστές θα υποχρεωθούν να παρακολουθήσουν βίντεο από τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Παρά την αποτυχία της αποστολής να φτάσει στη Γάζα, η Freedom Flotilla Coalition και άλλοι ακτιβιστές συνεχίζουν να καλούν για άρση του αποκλεισμού και μαζική ανθρωπιστική βοήθεια. Η διεθνής πίεση αυξάνεται, με τον ΟΗΕ και ανθρωπιστικές οργανώσεις να προειδοποιούν για επικείμενο λιμό στη Γάζα, εάν δεν αρθούν οι περιορισμοί.

Πηγές: BBC News, Reuters, The Guardian, The New York Times, CNN