Επιχείρηση Μπαρπαρόσα: Η Ολοκληρωτική Σύγκρουση Δύο Κόσμων

Ο πόλεμος ως η κατ΄εξοχήν επαναστατική διαδικασία έχει αποτελέσει αναντίρρητα τον κινητήριο μοχλό της Ιστορίας ανά τους αιώνες. Λίγες συγκρούσεις όμως είχαν τον αντίκτυπο και το εύρος της γερμανικής εισβολής στην ΕΣΣΔ. Η μετωπική σύγκρουση δύο κόσμων, αυτή του εθνικοσοσιαλιστικού και του κομμουνιστικού πειράματος είχε σαφή γεωπολιτικά κίνητρα από τα οποία διακυβεύοταν ολόκληρη η πορεία του πολέμου. Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης ήρθαν στην επιφάνεια αρχεία τα οποία καταδεικνύουν ότι εξ’αρχής η επιβίωση μίας χώρας προϋπέθετε την ήττα της άλλης. Είναι πλέον κοινός τόπος ότι ο Στάλιν εποφθαλμιούσε την κυριαρχία στην Ανατολική Ευρώπη (και όχι μόνο) μέσω ενδεχόμενης εισβολής σε μία αποδυναμωμένη από τον πόλεμο με τους δυτικούς συμμάχους Γερμανία. Ήδη από τις 18 Δεκεμβρίου 1940 ο Χίτλερ εξέδωσε την περίφημη Οδηγία Νο21 με την οποία έδινε τις κατευθυντήριες οδηγίες της επικείμενης επιχείρηση Μπαρμπαρόσα:

Οι Γερμανικές Ένοπλες Δυνάμεις πρέπει να προετοιμαστούν να συντρίψουν τη Σοβιετική Ένωση σε μία γρήγορη εκστρατεία, πριν από το τέλος του πολέμου κατά της Αγγλίας. Να δοθεί μεγάλη προσοχή να μην αποκαλυφθεί αυτή η πρόθεση μας. Η μάζα του ρωσικού στρατού της Δυτικής Ρωσίας θα πρέπει να καταστραφεί με τολμηρές επιχειρήσεις, με την προώθηση ισχυρών σφηνών τεθωρακισμένων.

Θέλεις να μειώσεις τον λογαριασμό του ρεύματός σου; Είναι απλό!

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κορυφαίος ιστορικός David Irving

Ο Χίτλερ ήξερε ότι ο πόλεμος με την Σοβιετική Ένωση θα ήταν ανελέητος. Ήξερε καλά τις μεθόδους των Μπολσεβίκων. Η βαρβαρότητα τους κατά τον εμφύλιο πόλεμο της Ισπανίας, κατά την κατάληψη της μισής Πολωνίας από τον Στάλιν και πιο πρόσφατα στα δυστυχή κράτη της Βαλτικής έδειχνε ότι η απειλή αυτή θα ήταν μόνιμη. Στις βαλτικές χώρες ο Στάλιν είχε διορίσει κομισάριους που είχαν φροντίσει για τον εκπατρισμό και την εκκαθάριση του συνόλου των διανοούμενων μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Φυσικά οι εκτοπισμοί δεν αφορούσαν μόνο τους διανοούμενους αλλά και τον απλό λαό. Σύμφωνα με τον ιστορικό Antony Beevor την νύκτα της 14ης Ιουνίου, μία εβδομάδα πριν την γερμανική εισβολή, 60.000 Εσθονοί, 34.000 Λετονοί και 38.000 Λιθουανοί αναγκάστηκαν διά της βίας να επιβιβαστούν σε φορτηγά μεταφοράς βοοειδών και να εκτοπιστούν σε απόμακρα στρατόπεδα στο εσωτερικό της ΕΣΣΔ. Αναμφίβολα οι καταπιεσμένες από το μπολσεβίκικο καθεστώς εθνότητες διείδαν μέσω της γερμανικής εισβολής την ευκαιρία να ανακτήσουν την ελευθερία τους.

Ήδη από τα μέσα Απριλίου ομάδες Ρώσων και Ουκρανών Εθνικιστών είχαν περάσει τα σύνορα, εφοδιασμένες με ασυρμάτους. Η NKVD του Λαβρέντι Μπέρια σκότωσε τους τρόφιμους των φυλακών κοντά στο μέτωπο, προκειμένου να μην απελευθερωθούν από τους Γερμανούς!

Σχεδόν 10.000 Πολωνοί κρατούμενοι δολοφονήθηκαν ενώ μόνο στην πόλη Lwow η NKVD σκότωσε 4.000 ανθρώπους και η δυσοσμία από τα πτώματα που σάπιζαν μέσα στην ζέστη του προχωρημένου Ιουνίου διαπότιζε ολόκληρη την πόλη. Στις περιοχές της Βεσσαραβίας και των χωρών της Βαλτικής η NKVD δολοφόνησε άλλους 10.000 ανθρώπους! Για αυτά τα απίστευτα εγκλήματα ωστόσο δεν στήθηκε καμία Δίκη της Νυρεμβέργης για τους θύτες.

Με κάθε burger, δώρο αναψυκτικό 330ml!

Σε κάθε περίπτωση ωστόσο τα κομμουνιστικά αυτά εγκλήματα λειτούργησαν ως πόλος συσπείρωσης κυρίως για τους Ουκρανούς εθνικιστές και πυροδότησαν έναν ανηλεή ανταρτοπόλεμο από μέρους τους εναντίον των σοβιετικών κατακτητών.

Εξάλλου οι μνήμες από την πρωτοφανή σταλινική γενοκτονία του μεγάλου λιμού του 1932, γνωστού και ως Γολοντομόρ, με αποτέλεσμα 7 εκατομμύρια νεκρούς Ουκρανούς στα πλαίσια της κολεκτιβοποίησης, ήταν ακόμα νωπές. Σίγουρα τον Χίτλερ τον κατέτρωγε το ενδεχόμενο μίας σοβιετικής εισβολής ωστόσο πίσω από την καθυπόταξη της ΕΣΣΔ φιλοδοξούσε να στερήσει από την Αγγλία τον μοναδικό εν δυνάμει ηπειρωτικό της σύμμαχο.

Στις 22 Ιουνίου 1941 ξεκίνησε η επιχείρηση Μπαρμπαρόσα – Barbarossa από τις δυνάμεις του Γερμανικού Στρατού με αντικειμενικό στόχο την κατάληψη της ΕΣΣΔ και την διάλυση του σοβιετικού κράτους. Το αγαπημένο απόφθεγμα του Χίτλερ ήταν η γνωστή ρήση του Ηρακλείτου του Εφέσιου (6oς αι. π.χ) “Πόλεμος πατήρ πάντων” και δεν δίσταζε να το επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία.

Η επιχείρηση Μπαρμπαρόσα – Barbarossa ήταν κυριολεκτικά μια σύγκρουση Τιτάνων και στις αρχές της εκστρατείας η Βέρμαχτ, χωρισμένη σε τρεις ομάδες Στρατιων (Κέντρο,Βορράς,Νότος) προέλασε ακατάβλητη στην ενδοχώρα της Ρωσίας συντρίβοντας την σοβιετική αντίσταση. Την πρώτη εβδομάδα της εισβολής ο Ιωσήφ Στάλιν υπέστη επί μια εβδομάδα νευρικό κλονισμό και δεν ήταν σε θέση να ηγηθεί.!

Το κάπως άτσαλο ραδιοφωνικό διάγγελμα προς τον σοβιετικό λαό στις 22 Ιουνίου το έκανε ο υπουργός Εξωτερικών της ΕΣΣΔ Μολότοφ και όχι ο Στάλιν “ Σήμερα στις 4:00′ τα γερμανικά στρατεύματα επιτέθηκαν στην χώρα μας χωρίς να προβάλουν καμία αξίωση και χωρίς να έχει κηρυχθεί πόλεμος. Το δίκιο είναι με το μέρος μας. Ο εχθρός θα ηττηθεί.Θα θριαμβεύσουμε.

Η πραγματικότητα όμως ήταν τελείως διαφορετική

Ο Στάλιν ήταν σε ερειπιώδη κατάσταση και στην πρώτη φάση της εισβολής ο Κόκκινος Στρατός υπέστη τρομερά πλήγματα. Λέγεται μάλιστα ότι όσο οι μεραρχίες των Παντσερ συνέτριβαν αντίστοιχες του Κόκκινου Στρατού ο Στάλιν ζητούσε άμεση συνθηκολόγηση με την Γερμανία παραχωρώντας τις χώρες της Βαλτικής,την Λευκορωσία,την Μολδαβία και τμήμα της Ουκρανίας. Πρόταση που ο Χίτλερ απέρριψε καθώς τα εν λόγω εδάφη είχαν κατακτηθεί ήδη από την Βερμαχτ.

Όπως ξέρουμε σήμερα ο Ιωσήφ Στάλιν υπαγόρευσε ένα απόρρητο μνημόνιο όπου συνιστούσε μια άμεση επαφή με τον σοβιετικό πρεσβευτή που αποχωρούσε προτείνοντας ειρήνη και προσφέροντας στον Χίτλερ μία νέα συνθήκη τύπου “Μπρεστ-Λιτόβσκ”. Σύντομα όμως ο Σοβιετικος δικτάτορας συνήλθε και αφού προήγαγε εαυτόν σε Στρατάρχη ηγήθηκε της σοβιετικής αντίστασης. Ο Χίτλερ με βάση νεώτερες έρευνες στα ρωσικά αρχεία είχε κάθε λόγο να επιτεθεί στην ΕΣΣΔ καθώς εάν κωλυσιεργούσε ο Κόκκινος στρατός θα επιτίθετο στα γερμανικά σύνορα και θα εισέβαλε στην Ανατολική Πρωσια, στα πλαίσια της μεταπήδησης της ΕΣΣΔ στο στρατόπεδο των Συμμάχων.

Να σημειωθεί ότι μέχρι τότε η Εθνικοσοσιαλιστικη Γερμανία και η Σοβιετική Ένωση είχαν υπογράψει σύμφωνο μη επιθέσεως και φιλίας (σύμφωνο Μολότοφ-Ριμπεντροπ). Τον Ιούνιο του 1941, όταν σημειώθηκε η γερμανική επίθεση, οι Σοβιετικοί διέθεταν 2.700.000 άνδρες στα σύνορα, δύναμη ίση με 177 πλήρεις μεραρχίες και διόλου αμυντική διάταξη.! Άλλες έρευνες μιλούν για ανάπτυξη 117 ρωσικών μεραρχιών κατά μήκους των συνόρων του Ράϊχ την Φινλανδία και την Ρουμανία, με άλλες 47 ωστόσο να είναι σε φάση εκπαίδευσης.

Όποιοι και να είναι οι ακριβείς αριθμοί αδιαμφισβήτητα υπήρχε έντονη κινητικότητα. Ο Κόκκινος Στρατός απαρτιζόταν ουσιαστικά από 5.500.000 άνδρες και 22.600 άρματα ενώ διέθετε επιπροσθέτως και 112.800 πυροβόλα και ολμούς κάθε διαμετρήματος. Σήμερα μετά τις αποκαλύψεις των σοβιετικών αρχείων γνωρίζουμε ότι όντως ο Στάλιν σχεδίαζε να επιτεθεί πρώτος στην Γερμανία!

Το 1945 όταν πια ο πόλεμος είχε κριθεί ο Χίτλερ είπε τα εξής ενδιαφέροντα:

”Δεν πήρα έτσι ελαφρά την απόφαση να επιτεθώ στην Μόσχα, αλλά το έκανα επειδή ήξερα από έγκυρες πληροφορίες ότι ετοιμαζόταν μία συμμαχία ανάμεσα στη Βρετανία και την Ρωσία. Το μεγάλο ερώτημα ήταν αν θα έπρεπε να χτυπήσουμε εμείς πρώτοι ή, αφού θα είχαν εισβάλει στην χώρα μας, σε κάποια στιγμή, στο μέλλον”.

Ακόμα και ιστορικοί όπως ο μη αναθεωρητής Antony Beevor, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζει μάλλον με σκεπτικισμό και πνεύμα αμφισβήτησης τα νέα στοιχεία περί Σοβιετικής επιθετικότητας, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ότι ο Στάλιν ανήσυχος από την γρήγορη ήττα της Γαλλίας ενδεχομένως να σκεφτόταν μία προληπτική επίθεση κατά της Γερμανίας τον χειμώνα του 1941 ή ίσως πιθανότερα το 1942 όταν ο Κόκκινος Στρατός θα ήταν καλύτερα εξοπλισμένος και εκπαιδευμένος.

Οι δυνάμεις που θα εξαπέλυαν την επίθεση και θα ήταν διαθέσιμες ως εφεδρεία ανέρχονταν σε 153 γερμανικές μεραρχίες (19 από αυτές τεθωρακισμένες), 14 φιλανδικές και 20 ρουμανικές. Ουσιαστικά η Βέρμαχτ επρόκειτο να εμπλέξει στην μάχη 3.300.000 άνδρες, 3.300 άρματα, 7.200 πυροβόλα και 2.840 αεροσκάφη.

Όπως προείπαμε η Βέρμαχτ ήταν χωρισμένη σε τρεις Ομάδες Στρατιών: Η Ομάδα Στρατιών Βορράς υπό τον Στρατάρχη Βίλχελμ Φον Λέεμπ με κατεύθυνση το Λένινγκραντ, η Ομάδα Στρατιών Κέντρο υπό τον Στρατάρχη Φέντερ Φον Μποκ με αντικειμενικό στόχο την Μόσχα που ουσιαστικά θα ακολουθούσε την ίδια πορεία με τον Μέγα Ναπολέοντα.

Τέλος η ομάδα Στρατιών Νότος με απώτερο σκοπό το Ροστόβ ,υπό τον γηραιό Στρατάρχη Γκερντ Φον Ρούντσεντ, τον οποίο συναντούμε αργότερα το 1944 μαζί με τον Έρβιν Ρόμμελ ως τους επικεφαλείς της γερμανικής άμυνας στην Νορμανδία.

Απώτερος στόχος ήταν η δημιουργία μίας αμυντικής γραμμής ενάντια στην ασιατική Ρωσία από τον ποταμό Βόλγα μέχρι την πόλη Αρχάγγελος. Στην συνέχεια η Λουφτβάφφε θα μπορούσε να καταστρέψει την τελευταία βιομηχανική περιοχή των Ουραλίων, η οποία θα απέμενε στην Ρωσία.

Η μεγαλύτερη επιχείρηση στα παγκόσμια στρατιωτικά χρονικά είχε ήδη αρχίσει και όπως είπε ο Φύρερ “Όταν ξεκινήσει η επιχείρηση Barbarossa τότε ο κόσμος θα κρατήσει την ανάσα του” Παρά την τεράστια δύναμη κρούσης που εξαπέλυσε η Γερμανία, ο επιτελάρχης Στρατάρχης Βίλχελμ Κάϊτελ όταν ρωτήθηκε από τον Φύρερ “Πιστεύετε Στρατάρχα ότι αν επιτεθώ στην Ρωσία πριν τον χειμώνα θα μπορέσω να την συντρίψω?” έλεγε αργότερα πως στο άκουσμα αυτής της ερώτησης ένιωσε να του κόβονται τα πόδια.

Ο εφιάλτης ενός διμέτωπου αγώνα της Γερμανίας όπως στον Ά Παγκόσμιο ήταν πλέον εγγύς. Η ιστορική διακήρυξη του Χίτλερ στα στρατεύματα του Ανατολικού Μετώπου παρατίθεται αυτούσια και ολόκληρη καθώς το ιστορικό της ενδιαφέρον είναι μεγάλο και δίνει σαφή εικόνα της στρατηγικής του γερμανικού στρατού:

Στρατιώτες του Ανατολικού Μετώπου! Αυτή τη στιγμή αποτελείτε την μεγαλύτερη συγκέντρωση πλήρους ισχύους που δεν έχει ξαναδεί ο κόσμος ποτέ, σε τέτοιο όγκο και κλίμακα. Σε πλήρη συναδέλφωση με φιλανδικές μεραρχίες, οι σύντροφοι μας είναι παρατεταγμένοι με τον θριαμβευτή του Νάρβικ [Dietl] στις ακτές της Αρκτικής στον Βορρά. Γερμανοί στρατιώτες κάτω από την διοίκηση του κατακτητή της Νορβηγίας [ Falkenhorst],και οι Φινλανδοί ήρωες της ελευθερίας κάτω από την ηγεσία του δικού τους Στρατάρχη [ Mannerheim] προστατεύουν την Φινλανδία. Στο Ανατολικό Μέτωπο πάρτε θέσεις!

Στην Ρουμανία στις όχθες του Προύθου και κατά μήκος του Δούναβη, μέχρι τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας υπάρχουν γερμανικά και ρουμανικά στρατεύματα υπό τον Στρατάρχη Antonescu, τον επικεφαλής του κράτους.

Όταν αυτή, η μεγαλύτερη γραμμή μετώπου στην Ιστορία, αρχίσει τώρα την προέλαση της, θα το κάνει όχι απλώς για να βρεθεί ένας τρόπος να τελειώσει για πάντα αυτός ο μεγάλος πόλεμος, ούτε για να υπερασπιστεί αυτές τις χώρες που έχουν ήδη εμπλακεί, αλλά για τη σωτηρία ολόκληρου του ευρωπαϊκού πολιτισμού και της κουλτούρας του. Γερμανοί στρατιώτες! Εισέρχεστε τώρα σε ένα σκληρό και απαιτητικό πόλεμο, επειδή η μοίρα της Ευρώπης, το μέλλον του Γερμανικού Ράϊχ, η ύπαρξη του Έθνους μας στηρίζονται στα χέρια σας και μόνο. Είθε ο Κύριος ο Θεός να μας βοηθήσει όλους σε αυτό τον αγώνα.”

Στον αντίποδα ο Στάλιν μόλις συνήλθε και επανήλθε εκ νέου στο προσκήνιο, στις 4 Ιουλίου 1941 έστειλε το δικό του μήνυμα:

Η χώρα μας εισήλθε σε έναν πόλεμο ζωής και θανάτου. Δίπλα στον Κόκκινο Στρατό ολόκληρος ο λαός ξεσηκώνεται για να υπερασπιστεί την πατρίδα. Αν ο στρατός υποχωρεί, δεν πρέπει να αφήσει τίποτα στον εχθρό:ούτε ένα αυτοκίνητο, ούτε ένα βαγόνι, ούτε ένα κιλό σιταριού, ούτε ένα λίτρο πετρελαίου..Ο εχθρός πρέπει να καταδιώκεται παντού και να καταστρέφεται

Η επιχείρηση Μπαρμπαρόσα, που πήρε το όνομα της από τον θρυλικό Γερμανό σταυροφόρο και πολέμαρχο Φρειδερίκο Μπαρμπαρόσα που απεβίωσε τον 12ο Αιώνα στους Αγίους Τόπους, είχε πλέον ξεκινήσει.

Υποσημειώσεις επιχείρηση Μπαρμπαρόσα: Λουφτβάφφε: Η γερμανική πολεμική αεροπορία, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Ράϊχσμάρσαλ Χέρμαν Γκαίρινγκ Βέρμαχτ: Οι Γερμανικές Ένοπλες Δυνάμεις, ο στρατός ξηράς. Τα Ες Ες ήταν ανεξάρτητη στρατιωτική οντότητα από την Βέρμαχτ και υπάγονταν στον Ράϊχσφύρερ Χάϊνριχ Χίμμλερ ΝKVD: Η μυστική αστυνομία του Στάλιν η οποία διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην εποχή του Μεγάλου Τρόμου αλλά και κατά την διάρκεια του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου. Επικεφαλής της ο αιμοσταγής Λαβρέντι Μπέρια.


ΠΗΓΕΣ: Ο Πόλεμος του Χίτλερ, David Irving, εκδόσεις Γκοβόστη
Στάλινγκραντ, Αntony Beevor, εκδόσεις Γκοβόστη ΄Β έκδοση
Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, Antony Beevor
Γκαίμπελς, ο μάγος της προπαγάνδας, Ιάκωβος Χονδροματίδης, εκδόσεις Περισκόπιο
Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα “ο κεραυνοβόλος πόλεμος στο ζενίθ του”, Στρατιωτική Ιστορία τεύχος 124 (επιχείρηση Μπαρμπαρόσα)
H Iστορία του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου, Raymond Cartier, εκδόσεις Πάπυρος
Γκαίρινγκ, ο ισχυρός άνδρας του Τρίτου Ράϊχ, David Irving,εκδόσεις Γκοβόστη