Οι νέοι Ουκρανοί βρίσκουν τη φωνή τους σε διαδηλώσεις εν μέσω πολέμου

Χιλιάδες νέοι Ουκρανοί κατέβηκαν στους δρόμους του Κιέβου και άλλων μεγάλων πόλεων, όπως το Λβιβ, το Ντνίπρο και η Οδησσός, σε μια πρωτοφανή κινητοποίηση, τις πρώτες σημαντικές διαδηλώσεις από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας το 2022. Οι διαδηλώσεις πυροδοτήθηκαν από τη ψήφιση ενός αμφιλεγόμενου νόμου που περιορίζει την ανεξαρτησία δύο βασικών αντι-διαφθοράς οργανισμών, του Εθνικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς (NABU) και του Ειδικού Εισαγγελέα Καταπολέμησης της Διαφθοράς (SAPO).

Αυτές οι κινητοποιήσεις, με πρωταγωνιστές νέους όπως η 18χρονη Πολίνα Μορχούν και ο 25χρονος Άλικ Βοβκοτρούμπ, σηματοδοτούν την ανάδυση μιας νέας γενιάς που διεκδικεί τη διατήρηση των δημοκρατικών αξιών και την ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας.

Η Αιτία των Διαδηλώσεων

Ο νόμος, που ψηφίστηκε στις 22 Ιουλίου από το ουκρανικό κοινοβούλιο και υπεγράφη από τον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι την ίδια ημέρα, δίνει εκτεταμένες εξουσίες στον Γενικό Εισαγγελέα να ελέγχει το NABU και το SAPO, υπονομεύοντας την ανεξαρτησία τους. Οι οργανισμοί αυτοί ιδρύθηκαν μετά την Επανάσταση του Μαϊντάν το 2014, που ανέτρεψε τον φιλορώσο πρόεδρο Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ως βασικό βήμα για την καταπολέμηση της διαφθοράς και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Ουκρανίας. Οι διαδηλωτές, κυρίως νέοι που μεγάλωσαν σε μια εποχή πολέμου αλλά και ανοιχτών συνόρων με την Ευρώπη, θεωρούν τον νόμο ως οπισθοδρόμηση που απειλεί τις θυσίες των Ουκρανών στρατιωτών και την ένταξη στην ΕΕ. Η Πολίνα Μορχούν, 18 ετών από το Ντονέτσκ, δήλωσε: «Τώρα που είμαι 18, έχω μια ευθύνη», εκφράζοντας το αίσθημα συλλογικής ιδιοκτησίας των νέων που παρέμειναν στη χώρα μετά την εισβολή.

Η Ατμόσφαιρα των Διαδηλώσεων

Παρά την απαγόρευση μαζικών συγκεντρώσεων λόγω του στρατιωτικού νόμου, οι διαδηλώσεις είχαν έντονο παλμό, με μια «φεστιβαλική ατμόσφαιρα γεμάτη εστιασμένη οργή», όπως περιγράφεται από το Reuters. Στο Κίεβο, οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν έξω από το προεδρικό γραφείο, κρατώντας πλακάτ με συνθήματα όπως «Ντροπή!» και «Ακυρώστε τον νόμο!». Στο Λβιβ, εκατοντάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στη Λεωφόρο Σβομπόντι, ενώ σε άλλες πόλεις η συμμετοχή ήταν μικρότερη αλλά εξίσου δυναμική. Νέοι όπως ο Άλικ Βοβκοτρούμπ, που επηρεάστηκε βαθιά από τις διαδηλώσεις του Μαϊντάν ως μαθητής, τόνισαν την ανάγκη να κρατηθούν οι ηγέτες υπόλογοι: «Αυτοί που έχουν την εξουσία είναι πολύ μακριά από τον λαό». Οι διαδηλώσεις περιλάμβαναν τραγούδια του εθνικού ύμνου, συνθήματα όπως «Δόξα στις Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις» και αναβίωση συνθημάτων από το Μαϊντάν, όπως «Μαζί είμαστε πολλοί, δεν μπορούν να μας νικήσουν».

Αντιδράσεις και Διεθνής Αντίκτυπος

Η ψήφιση του νόμου προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο εντός όσο και εκτός Ουκρανίας. Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Επίτροπος Διεύρυνσης Μάρτα Κος εξέφρασαν σοβαρές ανησυχίες, χαρακτηρίζοντας την κίνηση ως «σοβαρό βήμα πίσω» για την ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας. Η διαφθορά αποτελεί βασικό εμπόδιο για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, και οι περιορισμοί στους οργανισμούς αντι-διαφθοράς θεωρούνται απειλή για τη διεθνή υποστήριξη. Ο Ζελένσκι, αντιδρώντας στις διαμαρτυρίες, υποσχέθηκε στις 23 Ιουλίου να καταθέσει νέο νομοσχέδιο που θα διατηρεί την ανεξαρτησία των οργανισμών, αλλά οι διαδηλωτές, όπως ο ακτιβιστής Αζάντ Σαφάροφ, εξέφρασαν δυσπιστία: «Δεν πιστεύουμε σε υποσχέσεις». Η κίνηση προκάλεσε επίσης ανησυχίες ότι μπορεί να δώσει στη Ρωσία προπαγανδιστικό υλικό, ενώ ο επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών Κιρίλο Μπουντάνοφ προειδοποίησε ότι η εσωτερική διχόνοια μπορεί να αποδυναμώσει τη χώρα.

Η Σημασία των Νέων

Οι διαδηλώσεις υπογραμμίζουν τον κρίσιμο ρόλο της νέας γενιάς στην Ουκρανία, η οποία έχει διαμορφωθεί από την Επανάσταση του Μαϊντάν, την ευρωπαϊκή ενοποίηση και τον συνεχιζόμενο πόλεμο. Νέοι όπως η Μορχούν, που έχασε το σπίτι της στο Ντονέτσκ το 2014, και ο Βοβκοτρούμπ, που εμπνεύστηκε από το Μαϊντάν, εκφράζουν μια γενιά που αισθάνεται συλλογική ευθύνη για το μέλλον της χώρας. Παρά τις προκλήσεις του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων των ρωσικών επιθέσεων με drones και των μαχών στο Ντονέτσκ, οι νέοι αυτοί δείχνουν αποφασιστικότητα να προστατεύσουν τις μεταρρυθμίσεις που πυροδότησε το Μαϊντάν. Η παρουσία τους στις διαδηλώσεις, όπως σημειώνεται σε δημοσιεύσεις στο X, υπογραμμίζει τη σημασία τους ως «το μέλλον της Ουκρανίας».

Οι διαδηλώσεις του Ιουλίου 2025 αποτελούν ένα σημείο καμπής για την Ουκρανία, καθώς οι νέοι αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο στην υπεράσπιση της δημοκρατίας και της διαφάνειας εν μέσω πολέμου. Η οργή για τον νόμο που περιορίζει το NABU και το SAPO αντικατοπτρίζει βαθύτερες ανησυχίες για την πορεία της χώρας προς την ΕΕ και τη διατήρηση της εθνικής ενότητας. Παρά τις υποσχέσεις του Ζελένσκι για διορθωτικές κινήσεις, η δυσπιστία των διαδηλωτών και η διεθνής κριτική υποδηλώνουν ότι η κρίση αυτή μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες. Οι νέοι Ουκρανοί, με τη φωνή τους να δυναμώνει, στέλνουν ένα ισχυρό μήνυμα ότι η μάχη για τη δημοκρατία είναι εξίσου κρίσιμη με αυτήν στα πεδία των μαχών