Το Tik Tok στη μάχη των εκλογών

Μπορεί να οδηγήσει τη γενιά Ζ στην κάλπη;

«Επειδή ξέρω ότι εδώ είστε οι περισσότεροι νέοι και ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε είναι της στέγης, πρέπει να σας… πω για το πρόγραμμα “Σπίτι μου” γιατί ίσως, σας αφορά». Κρατώντας το κινητό του και κοιτώντας την κάμερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απευθύνεται μέσω του Tik Tok σε νέες και νέους από 25 έως 39 ετών για να τους ενημερώσει σχετικά με ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης δανείων από το κράτος για αγορά κατοικίας.

Στην ίδια πλατφόρμα, ο Αλέξης Τσίπρας αναρτά βίντεο από περιοδεία του στην Κόρινθο. «Ξέρετε πόσο σημαντικό είναι να ψηφίζεις πρώτη φορά;» φαίνεται να ρωτάει δύο νέα κορίτσια που φέτος θα σταθούν για πρώτη φορά μπροστά στην κάλπη, για να πάρει την απάντηση: «Γι’ αυτό θα ψηφίσουμε εσάς». 

Ο Νίκος Ανδρουλάκης σε μία από τις τελευταίες αναρτήσεις του στο Tik Tok επιλέγει ένα στιγμιότυπο από τη συμμετοχή του στο Star Forum. Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το ποιο είναι το “χρώμα” που τον εκφράζει στο μετεκλογικό τοπίο, απαντά: «Ξέρετε υπάρχουν κάποια χρώματα, ιστορικά, τα οποία μπορεί για κάποια χρόνια να μην έχουν πάρει πρωτάθλημα, αλλά έχουν βαριές φανέλες. Γι’ αυτό σας έφερα μια βαριά φανέλα της δημοκρατικής παράταξης, να σας την κάνω δώρο».

Μέσα από βίντεο σύντομης διάρκειας, ενίοτε χιουμοριστικά κι ευχάριστα, άλλοτε προσωπικά και αυθόρμητα, αλλά πάντοτε εστιασμένα σε κάποιο πολιτικό μήνυμα, η προεκλογική εκστρατεία των κομμάτων βρήκε, για πρώτη φορά, χώρο στο Tik Tok. Και αυτό είναι μάλλον λογικό, αν σκεφτεί κανείς ότι φέτος περισσότεροι από 430.000 νέες και νέοι αποκτούν δικαίωμα ψήφου στην Ελλάδα. Στα χέρια των πολιτικών αρχηγών, η κινεζική πλατφόρμα γίνεται το σύγχρονο μέσο πρόσβασης στη γενιά “Ζ” και η επικοινωνιακή στρατηγική, εν όψει των εθνικών εκλογών, χτίζεται πλέον γύρω (και) από αυτό το μέσο. Έχει, όμως, τη δύναμη το Tik Tok να ξεσηκώσει τους νέους και να τους στείλει τον επόμενο μήνα στην κάλπη;

«Βεβαίως, αρκεί να χρησιμοποιηθεί σωστά», απαντά στην «Κ» η Αναστασία Βενετή, επίκουρη καθηγήτρια Πολιτικής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Bournemouth της Μ. Βρετανίας. Και εξηγεί: «Θα πρέπει -ναι μεν- το βίντεο να δίνει την πληροφορία, αλλά αυτή να είναι «ντυμένη» με τις ιδιαιτερότητες της πλατφόρμας. Το Tik Tok είναι ένα οπτικό μέσο, επομένως κατά βάση στηρίζεται στην εικόνα. Η μουσική παίζει επίσης πολύ μεγάλο ρόλο. Εάν δημιουργηθεί ένα σωστό βίντεο, μπορεί να οδηγήσει σε virality που είναι βασικό στοιχείο του Tik Tok, παροτρύνοντας μεγάλες μερίδες νέων ανθρώπων στην κάλπη. Βέβαια, τι θα επιλέξουν εν τέλει να ψηφίσουν, αυτό είναι μια άλλη ιστορία».

Η στρατηγική των κομμάτων στο Tik Tok 

Τον τελευταίο χρόνο, τα τρία μεγαλύτερα κόμματα της Βουλής «επενδύουν» όλο και περισσότερο στη δύναμη του μέσου, προσπαθώντας μέσα από «πειραματισμούς» να προσεγγίσουν το νεανικό κοινό του -που είναι και εν δυνάμει ψηφοφόροι. 

«Για πολύ καιρό προσπαθούσαμε να βρούμε τον σωστό τρόπο, ώστε η παρουσία του πρωθυπουργού να βγάζει νόημα μέσα από το Tik Tok. Αρχικά, ανεβάζαμε αποσπάσματα από ομιλίες στις περιοδείες, όμως, αυτό δεν είχε την απήχηση που θα θέλαμε. Σύντομα αποφασίσαμε να πειραματιστούμε, με τον πρωθυπουργό να απευθύνεται κατευθείαν στην κάμερα με διάφορες αφορμές που μας δόθηκαν, είτε χιουμοριστικές, είτε προώθησης πολιτικών μας. Ξαφνικά, είδαμε ότι αυτό είχε απήχηση», αναφέρουν στην «Κ» στελέχη της επικοινωνιακής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας. Όπως σημειώνουν, το Tik Tok είναι ένα μέσο που σήμερα καταγράφει μεγάλη δυναμική, επομένως δεν μπορούν να το αγνοήσουν. «Σίγουρα δεν κρίνει τις εκλογές, αλλά είναι το νέο εργαλείο αυτής της αναμέτρησης». 

Στόχος, προσθέτουν, είναι μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Tik Tok ο Κυριάκος Μητσοτάκης να απευθυνθεί σε ηλικίες και κοινά τα οποία δεν ενδιαφέρονται απαραίτητα για την πολιτική ή δεν παρακολουθούν πολιτικά πρόσωπα και την επικαιρότητα, προκειμένου το μήνυμα να φτάνει κάθε φορά και σε εκείνους, με απλό και άμεσο τρόπο. 

Για τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, λένε στην «Κ» στελέχη του επικοινωνιακού επιτελείου του Αλέξη Τσίπρα, το συγκεκριμένο μέσο -σε έναν μεγάλο βαθμό- προσφέρεται για να ακουστεί η φωνή της κοινωνίας. «Η στρατηγική μας είναι να παρουσιάζονται τόσο οι πρωτοβουλίες και το πρόγραμμα διακυβέρνησης της επόμενης τετραετίας, όσο και η καθημερινή επαφή του Αλέξη Τσίπρα με τους πολίτες», διευκρινίζουν, προσθέτοντας ότι το Tik Tok αποτελεί ένα σημαντικό «όπλο» στη μάχη της προεκλογικής περιόδου, το οποίο αξιοποιείται από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ήδη από τον Απρίλιο του 2022. 

Για το ΠΑΣΟΚ, το Tik Tok αποτελεί ένα πιο «αγνό» επικοινωνιακό εργαλείο, λένε τα στελέχη της επικοινωνιακής ομάδας της Χαριλάου Τρικούπη, τονίζοντας ότι ο λογαριασμός του Νίκου Ανδρουλάκη σε αυτήν την πλατφόρμα «χτίζεται» ακόμη. «Στο Tik Tok επιλέγουμε να βάζουμε κάποια “vox pop” ή αποσπάσματα από ομιλίες στα οποία θεωρούμε ότι μπορεί κάποιος νέος να κάνει κλικ και να ακούσει τι έχει να πει ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούμε ότι το περιεχόμενο πρέπει να “ακουμπάει” στο κοινό της συγκεκριμένης πλατφόρμας. Είναι ένα εργαλείο που πρέπει να έχεις ανοιχτό, αλλά να το χρησιμοποιείς σωστά, μιλώντας στη γλώσσα των χρηστών του», διευκρινίζουν τα ίδια στελέχη στην «Κ». 

Τα πλεονεκτήματα της πλατφόρμας στη «μάχη» της ψήφου

Το γεγονός ότι το Tik Tok στοχεύει σε νεαρές ηλικίες, ένα κοινό το οποίο δύσκολα «πιάνουν» οι δημοσκοπήσεις, είναι από μόνο του σημαντικό πλεονέκτημα ώστε να δώσει κάποιος υποψήφιος βαρύτητα στη χρήση του, λένε οι επικοινωνιολόγοι. 

«Μέσα από σύντομα βίντεο, ένας πολιτικός μπορεί να ενημερώσει τους Tik Tokers, για πολύπλοκα πολιτικά και κοινωνικά θέματα με έναν πιο απλό και άμεσο τρόπο που είναι το visual story telling, δηλαδή η οπτική εξιστόρηση ενός θέματος», τονίζει η κ. Βενετή προσθέτοντας ότι με σωστή χρήση το μέσο προσφέρει σε έναν πολιτικό τη δυνατότητα να «χτίσει» την εικόνα του. Σε όλα αυτά, όπως λέει η ίδια, προστίθεται το πλεονέκτημα της διάδρασης, αλλά και της δυνατότητας που δίνει το Tik Tok, ώστε ένα βίντεο που θα γίνει viral να μεταφερθεί σε κάποια από τις άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και να προβληθεί εκεί αυτούσιο. 

Η αίσθηση του χιούμορ και της αυθεντικότητας είναι απαραίτητα συστατικά για ένα βίντεο που δημοσιεύεται και αναπαράγεται στο Tik Tok. Η εστίαση στο ίδιο το πρόσωπο όχι μόνο ως επαγγελματία πολιτικού, αλλά και στις προσωπικές στιγμές του -να παίζει ποδόσφαιρο, να κολυμπάει, να κάνει κάτι που συνδέεται με την οικογένειά του- είναι βασικοί κανόνες σωστής χρήσης της πλατφόρμας, που επιτυγχάνουν τον σκοπό της, δηλαδή να διασκεδάσει ο χρήστης. 

Βελτιώνονται οι Έλληνες πολιτικοί στα social Media 

Οι Έλληνες πολιτικοί έχουν καταφέρει σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία τέσσερα με πέντε χρόνια να βελτιωθούν στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν συνολικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέει η Αναστασία Βενετή, ενώ αναφέρεται σε δύο πρόσφατα παραδείγματα σωστής χρήσης στο Tik Tok: «Είναι ένα βίντεο του πρωθυπουργού που ο ίδιος μιλούσε για τη λαγάνα και τα ντολμαδάκια και αντίστοιχα το βίντεο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που τον Φεβρουάριο έκανε βουτιά στη θάλασσα. Είναι δύο βίντεο κατάλληλα για την πλατφόρμα, ωστόσο η επιτυχία ή αποτυχία τους είναι μια άλλη κουβέντα. Έχει να κάνει με το πώς το κοινό είναι προδιαθετημένο απέναντι σε αυτό που βλέπουν».

Η ίδια, τέλος, υπογραμμίζει τη σημασία της συνέπειας στη χρήση των social media. «Για να χτίσει κάποιος ένα κοινό, να αποκτήσει ακροατήριο, ακόμη κι αν δεν είναι υποστηρικτές του, χρειάζεται μία συνέπεια στη χρήση. Προφανώς και υπάρχει ένταση πλησιάζοντας στην κάλπη, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι την προηγούμενη περίοδο ο λογαριασμός μπορεί να βρίσκεται σε ύπνωση»…

Βίκυ Κατεχάκη

Η Καθημερινή