Σερβία: Οργή του λαού για ριάλιτι που προωθούν τη βία

Σέρβοι πολίτες εξέφρασαν την οργή τους για τον ρόλο των ριάλιτι στην καλλιέργεια κουλτούρας βίας στη χώρα, συμμετέχοντας σε μαζικές διαμαρτυρίες στο Βελιγράδι που ακολούθησαν τις δύο ένοπλες επιθέσεις που βύθισαν τη Σερβία στο πένθος.

Οι… δύο μαζικές δολοφονικές επιθέσεις που σημειώθηκαν την περασμένη εβδομάδα είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους πάνω από δέκα άτομα ανάμεσά τους και οκτώ μαθητές δημοτικού στο Βελιγράδι.

Αλλά για πολλούς από τους διαδηλωτές που βγήκαν στους δρόμους τα μέσα ενημέρωσης μοιράζονται ένα σημαντικό μέρος της ευθύνης για τις τραγωδίες της περασμένης εβδομάδας, αναφέρει το France 24 επικαλούμενο το γαλλικό πρακτορείο.

«Υπήρξαν πολλές εκκλήσεις για παραίτηση των επικεφαλής του ρυθμιστικού φορέα των μέσων ενημέρωσης, καθώς και εκκλήσεις προς τα μέσα ενημέρωσης να σταματήσουν να προωθούν τη βία», δήλωσε η Aleksandra Krstic, ειδικός στα σερβικά μέσα ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου που συμμετείχε στη διαδήλωση.

Η οργή για τη βία που μεταδίδεται στις τηλεοπτικές οθόνες θυμίζει την ατελείωτη απογοήτευση για τη βία στην τηλεόραση και στα βιντεοπαιχνίδια που ευθύνονται για πολλούς από τους μαζικούς πυροβολισμούς στις ΗΠΑ.

«Αυτά τα τραγικά γεγονότα προέρχονται από ένα κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εξυμνούν όλο και περισσότερο τη βία» δήλωσε ο Nebojsa Vladisavljevic, ειδικός στον αυταρχισμό στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου.

Την τελευταία δεκαετία, μια εναλλακτική πραγματικότητα των μέσων ενημέρωσης έχει αναδειχθεί στο προσκήνιο στη Σερβία, που χαρακτηρίζεται από «αχαλίνωτη ρητορική μίσους ενάντια σε οποιαδήποτε αντιπολίτευση στην κυβέρνηση, παράλληλα με την προώθηση βίαιου περιεχομένου», συνέχισε ο Vladisavljevic.

Έφερε ως παράδειγμα τα δημοφιλή τηλεοπτικά ριάλιτι Zadruga στο κανάλι Pink TV και Parovi στο Happy TV έχουν ξεπεράσει τα όρια του είδους, πηγαίνοντας την trash TV τόσο μακριά που κάνει το Big Brother να μοιάζει με εκπομπή φιλοσοφικών συζητήσεων.

Πρόσωπα του υπόκοσμου, εγκληματίες πολέμου και ψυχικά διαταραγμένοι πρωταγωνιστούν στις σειρές αυτές με την βία να έχει τον πρώτο λόγο.

Το 2019, μια πρώην διαγωνιζόμενη στο Parovi, η Αντελίνα Νίκολιτς, είπε στα σερβικά μέσα ενημέρωσης πώς αυτοτραυματίστηκε και είχε καταπιεί απορρυπαντικό σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να εγκαταλείψει το παιχνίδι. Αλλά οι παραγωγοί μόλις γύρισαν όλο το επεισόδιο, την ανάγκασαν να κάνει εμετό και την έβαλαν σε απομόνωση.

«Αυτές οι εκπομπές προωθούν τη βία σε διάφορα επίπεδα» είπε ακόμα ο Vladisavljevic. «Το δείχνουν στην οθόνη. Καλούν καταδικασθέντες εγκληματίες να συμμετάσχουν·και μιλούν για την  βία σαν να ήταν απολύτως φυσιολογικό».

Αυτά τα ριάλιτι έχουν αυξηθεί σε δημοτικότητα από τότε που το Σερβικό Προοδευτικό Κόμμα του Βούτσιτς ανέλαβε την εξουσία το 2012 με  αναλυτές να βλέπουν τα σερβικά ριάλιτι ως σχεδόν μέρος ενός πολιτικού φαινομένου χειραγώγησης των μέσων ενημέρωσης που εμπνέονται από τα καθεστώτα αυταρχικών ηγετών όπως η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν και η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν .

«Αυτά τα ριάλιτι είναι μέρος ενός συστήματος όπου η βία είναι πανταχού παρούσα σε όλα τα επίπεδα», είπε η Krstic. Οι διαγωνιζόμενοι τσακώνονται μεταξύ τους και αυτοί οι καβγάδες γίνονται πρώτο θέμα «στα ταμπλόιντ που ελέγχονται από άτομα που έχουν δεσμούς με τις κυβερνήσεις και στη συνέχεια μετατρέπονται σε κλιπ που μεταδίδονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου νέοι – που είναι πολύ νέοι για να παρακολουθήσουν αυτά τα προγράμματα – μπορούν να παρακολουθούν αυτά τα βίαια αποσπάσματα ξανά και ξανά», συνέχισε.

Αυτή η κουλτούρα των μέσων θα μπορούσε να θεωρηθεί ως παράγοντας στις δολοφονικές επιθέσεις της περασμένης εβδομάδας, επειδή «δημιούργησε μια γενιά νέων, των οποίων οι ήρωες είναι εγκληματίες που εμφανίζονται σε τηλεοπτικές εκπομπές ριάλιτι, κάτι που προσδίδει κάποια νομιμότητα στη χρήση βίας», πρόσθεσε λέγοντας μάλιστα ότι ορισμένοι είναι πολύ μικροί για να βλέπουν αυτά τα προγράμματα.

Εξέφρασε την ελπίδα ότι οι τραγωδίες της περασμένης εβδομάδας θα ανοίξουν τα μάτια των ανθρώπων στους κινδύνους και ότι οι διαδηλώσεις θα ασκήσουν πίεση στην κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης να κάνουν αλλαγές.

Δεκάδες χιλιάδες πολίτες της Σερβίας αυτές τις μέρες βγαίνουν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για την προώθηση της βίας και ζητώντας την παραίτηση της κυβέρνησης.