Ποιος είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν και πώς επηρεάζει τη διεθνή πολιτική;

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι μια από τις πιο ισχυρές και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της σύγχρονης πολιτικής σκηνής. Γεννημένος στις 7 Οκτωβρίου 1952 στο Λένινγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη) της Σοβιετικής Ένωσης, ο Πούτιν έχει διαμορφώσει τη Ρωσία και τη διεθνή πολιτική για περισσότερο από δύο δεκαετίες ως πρόεδρος και πρωθυπουργός της χώρας. Η επιρροή του εκτείνεται πέρα από τα σύνορα της Ρωσίας, καθώς οι αποφάσεις του έχουν προκαλέσει αντιδράσεις, συμμαχίες και συγκρούσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.

Από την εισβολή στην Ουκρανία το 2022 μέχρι την ανάμειξή του σε συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και την αντιπαράθεση με τη Δύση, ο Πούτιν έχει καταφέρει να διατηρήσει τη Ρωσία ως βασικό παίκτη στη διεθνή σκακιέρα, συχνά με αμφιλεγόμενο τρόπο.

Η πορεία του Βλαντιμίρ Πούτιν προς την εξουσία δεν ήταν τυπική. Μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο του Λένινγκραντ με πτυχίο στη νομική, εντάχθηκε στην KGB, τη διαβόητη σοβιετική υπηρεσία πληροφοριών, το 1975. Υπηρέτησε για 16 χρόνια, φτάνοντας στον βαθμό του αντισυνταγματάρχη, και πέρασε αρκετά χρόνια στην Ανατολική Γερμανία, όπου παρακολουθούσε τις δραστηριότητες της Δύσης κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Η εμπειρία του στην KGB διαμόρφωσε τη μετέπειτα πολιτική του φιλοσοφία, δίνοντάς του μια βαθιά κατανόηση της στρατηγικής, της μυστικότητας και της χρήσης της εξουσίας για την επίτευξη στόχων. Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, ο Πούτιν αποχώρησε από την KGB και στράφηκε στην πολιτική, ξεκινώντας από τη διοίκηση της Αγίας Πετρούπολης.

Η πορεία του από τις μυστικές υπηρεσίες στην ηγεσία της Ρωσίας

Η πολιτική ανέλιξη του Πούτιν ήταν ραγδαία και εντυπωσιακή. Το 1996 μετακόμισε στη Μόσχα, όπου ανέλαβε διάφορες θέσεις στην κυβέρνηση του προέδρου Μπόρις Γιέλτσιν. Το 1998 έγινε επικεφαλής της FSB, της διάδοχης υπηρεσίας της KGB, και το 1999 διορίστηκε πρωθυπουργός. Όταν ο Γιέλτσιν παραιτήθηκε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1999, ο Πούτιν ανέλαβε προσωρινά την προεδρία, κερδίζοντας στη συνέχεια τις εκλογές του 2000. Από τότε, έχει παραμείνει στο επίκεντρο της ρωσικής εξουσίας, είτε ως πρόεδρος (2000-2008, 2012-σήμερα) είτε ως πρωθυπουργός (2008-2012), χάρη σε συνταγματικές αλλαγές και στρατηγικές πολιτικές κινήσεις που του επέτρεψαν να παρακάμψει τους περιορισμούς θητειών.

Υπό την ηγεσία του, η Ρωσία πέρασε από μια περίοδο χάους και οικονομικής αστάθειας σε μια φάση σταθερότητας και αναβίωσης της εθνικής υπερηφάνειας. Ο Πούτιν εκμεταλλεύτηκε την άνοδο των τιμών του πετρελαίου για να ενισχύσει την οικονομία και να εδραιώσει τον έλεγχό του στο εσωτερικό, συχνά με αυταρχικές μεθόδους. Κατέστειλε την αντιπολίτευση, περιόρισε την ελευθερία του Τύπου και συγκέντρωσε την εξουσία στα χέρια του, δημιουργώντας ένα καθεστώς που πολλοί χαρακτηρίζουν ως «κλεπτοκρατία» ή «καθοδηγούμενη δημοκρατία». Παράλληλα, προώθησε μια εθνικιστική ατζέντα, με στόχο την αποκατάσταση της Ρωσίας ως υπερδύναμης, κάτι που τον έκανε δημοφιλή στο εσωτερικό, αλλά και στόχο κριτικής από τη διεθνή κοινότητα.

Η επιρροή του στη διεθνή πολιτική

Η επιρροή του Πούτιν στη διεθνή πολιτική είναι αδιαμφισβήτητη και πολυδιάστατη. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, μετά την επανάσταση στην Ουκρανία, και η μετέπειτα εισβολή στη χώρα το 2022. Αυτές οι ενέργειες όχι μόνο αναζωπύρωσαν τις εντάσεις με τη Δύση, αλλά οδήγησαν και σε κυρώσεις, απομόνωση και έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο. Ο Πούτιν έχει επίσης παίξει καθοριστικό ρόλο στη Συρία, υποστηρίζοντας το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ και ενισχύοντας τη ρωσική παρουσία στη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, η φερόμενη ανάμειξη της Ρωσίας σε εκλογικές διαδικασίες, όπως οι αμερικανικές εκλογές του 2016, δείχνει τη στρατηγική του χρήση της κυβερνοπολέμου και της παραπληροφόρησης για να αποσταθεροποιήσει τους αντιπάλους του.

Η εξωτερική πολιτική του Πούτιν βασίζεται στην αντίληψη ότι η Δύση απειλεί τα συμφέροντα της Ρωσίας και ότι η χώρα πρέπει να υπερασπιστεί τη σφαίρα επιρροής της. Αυτό τον οδήγησε σε συμμαχίες με χώρες όπως η Κίνα και το Ιράν, καθώς και σε μια πιο επιθετική στάση απέναντι στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρά τις οικονομικές πιέσεις από τις κυρώσεις, ο Πούτιν έχει καταφέρει να διατηρήσει τη Ρωσία ως παγκόσμια δύναμη, χάρη στον έλεγχο των ενεργειακών πόρων και τη στρατιωτική ισχύ.

Η κληρονομιά του Πούτιν

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι μια φιγούρα που διχάζει: για κάποιους, είναι ο ηγέτης που έσωσε τη Ρωσία από την κατάρρευση, για άλλους, ένας αυταρχικός ηγέτης που απειλεί τη διεθνή σταθερότητα. Η πορεία του από τις μυστικές υπηρεσίες στην κορυφή της εξουσίας αποδεικνύει την ικανότητά του να προσαρμόζεται και να επιβιώνει σε δύσκολες συνθήκες. Όσο παραμένει στην εξουσία, η επιρροή του στη διεθνή πολιτική θα συνεχίσει να είναι καθοριστική, διαμορφώνοντας τις ισορροπίες σε έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις και αντιπαραθέσεις.