Μάχη Στο Ύψωμα 731

Στα ορεινά της Αλβανίας στην περιφέρεια του Τεπελενίου, βρίσκεται το ύψωμα 731 του βουνού Τρεμπεσίνα. Εδώ έγινε η πλέον κρίσιμη μάχη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου κατά την Εαρινή Επίθεση των Ιταλών από 8 έως 23 Μαρτίου 1941, όπου οι Ιταλοί επιτέθηκαν παρουσία του “duce” τους Μπενίτο Μουσολίνι, εναντίον Ελληνικών θέσεων.

Ποτέ άλλοτε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ανώτατος στρατιωτικός ηγέτης, δεν βρέθηκε τόσο κοντά στην πρώτη γραμμή της μάχης όσο ο Μπενίτο Μουσολίνι, ο οποίος ήθελε να παρακολουθήσει από κοντά τα τεκταινόμενα.

Με το pigogo.gr παίρνεις λεφτά πίσω από τις online αγορές σου στα πιο γνωστά καταστήματα

Η επίθεση των Ιταλών του υψώματος 731

Η επίθεση των Ιταλών εκδηλώθηκε εναντίον του υψώματος 731 το οποίο υπεράσπιζε το 2ο Τάγμα του 5ου Συντάγματος Τρικάλων με διοικητή τον Δημήτριο Κασλά. Οι υπερτριπλάσιες σε δύναμη ανδρών Ιταλικές δυνάμεις ενισχυμένες με 400 βομβαρδιστικά αεροπλάνα και με τεράστιο αριθμό κανονιών, έπρεπε να καταλάβουν το ύψωμα αυτό και έτσι να τους ανοίξει ο δρόμος για τα Ιωάννινα. Εκεί όμως οι Ιταλικές μεραρχίες συνετρίβησαν και δεν μπόρεσαν να προχωρήσουν προς στην Ελλάδα. Στο ύψωμα 731 κρίθηκε ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος και η ανεπάρκεια αυτή του Ιταλικού στρατού έκανε τον Χίτλερ να σχεδιάσει άμεσα την επίθεσή του κατά της Ελλάδας, η οποία εκδηλώνεται ένα μήνα μετά.

«Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρι εσχάτων. Προμηνύεται λυσσώδης επίθεσις του εχθρού, η οποία οπωσδήποτε θα αποκρουσθή και θα συντριβή. Τότε μόνον θα διέλθη ο εχθρός εκ της τοποθεσίας μας, όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας. Ουδείς θα κινηθή προς τα οπίσω. Πάντες θα αποθάνωσι επί των θέσεών των». Αυτή ήταν η διαταγή που έδωσε ο ηρωικός ταγματάρχης Δημήτριος Κασλάς στις 9 Μαρτίου 1941. Στην επικές μάχες που ακολούθησαν τις επόμενες μέρες ρίφθηκαν τόσα πολλά πυρομαχικά όσα σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ήταν τόσα πολλά τα πυρά των Ιταλών στις 20 επιθέσεις που πραγματοποίησαν, που το ύψωμα μετά τις μάχες μειώθηκε κατά 5 μέτρα και σήμερα αναφέρεται στους χάρτες σαν ύψωμα 726 και όχι 731, μια και το υψόμετρο καθορίζει την ονομασία των υψωμάτων.

10η Μαρτίου 1941, ημέρα Δευτέρα

«Ξημερώνει η 10η Μαρτίου 1941, ημέρα Δευτέρα, και το πυροβολικό του Καβαλέρο (Ιταλός Στρατάρχης) ξαναρχίζει. Ξαναρχίζει από την Τρεμπεσίνα, με πείσμα διπλό, γιατί η πρώτη μέρα χάθηκε κι αυτό είναι άσχημο για μίαν επίθεση, που πρέπει να το πετύχει στις πρώτες ώρες της. Το κανονίδι τώρα απλώνεται ανατολικά, στο 731. Είναι τέτοιο που μόνο με τους θρυλικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, μπορεί να παραβληθεί. Τ’ ακούει και ζαρώνει περίτρομη η ψυχή του ανθρώπου. Τα ελληνικά πυρά της έκοψαν την ορμή, ως που το μεσημέρι οι Ιταλοί ενισχυμένοι με νέες δυνάμεις, ξανάρχισαν, όμως, το πεζικό κατόρθωσε με μόνα τα δικά του να σπάσει το πρώτο κύμα του εχθρού.

Στις 6 τ’ απόγεμα οι Ιταλοί άνοιγαν μεγάλη φωτιά κατά του 731. Χίμηξαν ύστερα με ταυτόχρονη προσπάθεια να το υπερκεράσουν από τη δημοσιά. Ήταν η έβδομη επίθεσή τους για το 731. Το ύψωμα έμπαινε πια, ζωσμένο με φλόγες στο θρύλο». Αυτά γράφει ο λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Άγγελος Τερζάκης, πολεμιστής και αυτός του ‘40.

Ο παλαίμαχος της Μικρασιατικής Εκστρατείας του 1922 και κύριος συντελεστής του νεώτερου αυτού Ελληνικού έπους, ο ταγματάρχης Δημήτριος Κασλάς, κατόρθωσε τελικά μαζί με τους στρατιώτες του να κρατήσει το ύψωμα οδηγώντας τους Ιταλούς σε μεγάλη ήττα και τους Έλληνες σε περίτρανη νίκη. Για τον ηρωισμό που επέδειξε σε αυτές τις μάχες έλαβε το Χρυσό Αριστείο Ανδρείας. Οι απώλειες ήταν μεγάλες και για τα δύο μέρη: 12.000 νεκροί Ιταλοί και 1.200 νεκροί Έλληνες, μέχρι το πρωί της 22ας Μαρτίου 1941, την ώρα που ο Μπενίτο Μουσολίνι αποχωρούσε για τη Ρώμη ταπεινωμένος, απογοητευμένος και αηδιασμένος με τους στρατηγούς του, όπως δήλωσε ο ίδιος αργότερα. Έτσι το ύψωμα 731 που οι στρατιώτες της εποχής το ονόμασαν «Γολγοθά», έγινε θρύλος και αναγράφεται στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου στην Αθήνα, για να μας θυμίζει τους αγώνες των προγόνων μας.