IRIS: Υποχρεωτικό από 1η Νοεμβρίου – Πρόστιμα έως 20.000 Ευρώ

Από την 1η Νοεμβρίου 2025, όλες οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών καταστημάτων, θα υποχρεούνται να δέχονται πληρωμές μέσω του συστήματος IRIS, σύμφωνα με νέα νομοθετική ρύθμιση που εντάσσεται στο πλαίσιο ενίσχυσης της ψηφιακής οικονομίας και της καταπολέμησης της αισχροκέρδειας.

Το IRIS, ένα σύστημα άμεσων πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου χωρίς την ανάγκη εισαγωγής στοιχείων κάρτας, επιτρέπει συναλλαγές σε δευτερόλεπτα, δωρεάν για τους καταναλωτές (έως 500€ ημερησίως) και με χαμηλότερες προμήθειες για τις επιχειρήσεις σε σχέση με τα POS. Η επέκταση του IRIS σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω της πρωτοβουλίας EuroPA αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2026, ενισχύοντας την ενιαία αγορά ηλεκτρονικών πληρωμών στην ΕΕ.

Τι Είναι το IRIS;

Το IRIS (Instant Payment System) είναι ένα εθνικό σύστημα άμεσων διατραπεζικών μεταφορών, που λειτουργεί από το 2023 και βασίζεται στην τεχνολογία του DIAS (Διεθνές Σύστημα Αναγνώρισης και Εξαργύρωσης). Επιτρέπει:

• P2P (Πρόσωπο-προς-Πρόσωπο): Μεταφορές έως 500€ ημερησίως μεταξύ ιδιωτών, δωρεάν και χωρίς IBAN, απλώς με αριθμό κινητού.
• P2B (Πρόσωπο-προς-Επιχείρηση): Πληρωμές σε επαγγελματίες ή e-shops μέσω QR code ή POS, με ελάχιστη προμήθεια (χαμηλότερη από κάρτες).
• Σύνδεση με Ταμειακά Μηχανήματα: Οι συναλλαγές καταγράφονται αυτόματα, ενισχύοντας τη φορολογική συμμόρφωση και μειώνοντας την απάτη.

Μέχρι σήμερα, το IRIS έχει πάνω από 4 εκατομμύρια χρήστες και 8.000 επιχειρήσεις ενσωματωμένες, με αύξηση συναλλαγών κατά 92% το 2024. Οι τράπεζες όπως η Εθνική, η Alpha Bank και άλλες το υποστηρίζουν πλήρως μέσω εφαρμογών mobile banking.

Βασικά Στοιχεία της Υποχρεωτικής Εφαρμογής

Πρόστιμα και Συνέπειες

Η μη συμμόρφωση θα επιφέρει αυστηρά πρόστιμα από την ΑΑΔΕ, καθώς το IRIS ενσωματώνεται υποχρεωτικά με τα ταμειακά συστήματα για πλήρη διαφάνεια. Οι έλεγχοι θα ενταθούν, ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές, με στόχο την εξάλειψη “γκρίζων” συναλλαγών. Επιχειρήσεις χωρίς σύνδεση POS-ταμειακών μηχανών κινδυνεύουν με κλείσιμο ή πολλαπλά πρόστιμα εντός 5ετίας. Ήδη, το 2024, ελέγχθηκε η “άνοιξη” με 9.100 επιθεωρήσεις και 3.100 παραβάσεις.

Επέκταση στην Ευρώπη το 2026

Η Ελλάδα εντάσσεται στην πρωτοβουλία EuroPA (European Payments Association) μέσω IRIS, δημιουργώντας ενιαίο δίκτυο 105 εκατομμυρίων χρηστών σε 10 χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Πολωνία, Νορβηγία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία, Ανδόρα). Αυτό θα επιτρέψει διασυνοριακές άμεσες πληρωμές P2P και P2B από το πρώτο εξάμηνο του 2026, σύμφωνα με τον Κανονισμό 2024/886 της ΕΕ για instant payments σε όλη την SEPA. Η ΕΕ προβλέπει ότι έως το τέλος 2025, το 35-45% των μεταφορών θα είναι άμεσες, φτάνοντας 50% το 2026, μειώνοντας κόστη και ενισχύοντας την ασφάλεια.

Στρατηγική Σημασία και Συμβουλές

Αυτή η αλλαγή στοχεύει στην ψηφιοποίηση της οικονομίας, μειώνοντας την αισχροκέρδεια και ευθυγραμμιζόμενη με ευρωπαϊκά πρότυπα. Οι επιχειρήσεις κερδίζουν από γρήγορες συναλλαγές και χαμηλότερα κόστη, ενώ οι καταναλωτές από απλότητα και δωρεάν μεταφορές.