Η πρόσφατη φορολογική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα, που τέθηκε σε εφαρμογή το 2025, αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα εγχειρήματα της κυβέρνησης για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος. Με στόχο την ενίσχυση του εισοδήματος των πολιτών, τη μείωση της φοροδιαφυγής και την υποστήριξη των επιχειρήσεων, οι αλλαγές που εισάγονται φέρνουν σημαντικές επιπτώσεις τόσο στα νοικοκυριά όσο και στον επιχειρηματικό κόσμο.
Πώς, όμως, αυτές οι μεταρρυθμίσεις διαμορφώνουν την καθημερινότητα των πολιτών και ποιες είναι οι πραγματικές τους συνέπειες;
Οι Βασικές Αλλαγές στη Φορολογία
Η νέα μεταρρύθμιση περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων που στοχεύουν στη μείωση των φορολογικών βαρών και στην ενίσχυση της δικαιοσύνης στο σύστημα. Ένα από τα κεντρικά σημεία είναι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία επιπλέον μονάδα, που έρχεται να προστεθεί στις ήδη υφιστάμενες μειώσεις των τελευταίων ετών. Αυτή η κίνηση όχι μόνο αυξάνει τις καθαρές αποδοχές των εργαζομένων, αλλά μειώνει και το μη μισθολογικό κόστος για τις επιχειρήσεις, δίνοντάς τους μεγαλύτερη ευελιξία. Παράλληλα, εισάγεται ένα νέο πλαίσιο για την υποβολή φορολογικών δηλώσεων, με εκπτώσεις για τους συνεπείς φορολογούμενους και κυρώσεις για όσους καθυστερούν να συμμορφωθούν.
Επιπλέον, η κυβέρνηση προωθεί κίνητρα για τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα για τις νεοφυείς, μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων για καινοτομία και συγχωνεύσεις. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές συνοδεύονται από την ενίσχυση της ψηφιοποίησης της φορολογικής διοίκησης, με εργαλεία όπως οι προσυμπληρωμένες δηλώσεις και η διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS, που έχουν ήδη αποφέρει σημαντικά έσοδα από τον ΦΠΑ το 2024. Τέλος, η μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% για όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες αποτελεί ένα ακόμα βήμα για την ελάφρυνση αυτής της κατηγορίας.
Επιπτώσεις στα Νοικοκυριά
Για τα νοικοκυριά, οι αλλαγές φέρνουν ανάμεικτα αποτελέσματα. Από τη μία, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα ενισχύουν το διαθέσιμο εισόδημα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια εποχή που η ακρίβεια συνεχίζει να πιέζει τα οικογενειακά бюджет. Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος με μεικτό μισθό 1.500 ευρώ μπορεί να δει αύξηση στις καθαρές αποδοχές του κατά δεκάδες ευρώ ετησίως, κάτι που, αν και δεν λύνει πλήρως το πρόβλημα της ακρίβειας, προσφέρει μια μικρή ανάσα.
Από την άλλη πλευρά, οι αλλαγές στη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών έχουν προκαλέσει αντιδράσεις. Η εισαγωγή του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος σημαίνει ότι πολλοί επαγγελματίες που δήλωναν χαμηλά εισοδήματα καλούνται πλέον να πληρώσουν υψηλότερους φόρους. Αυτό επηρεάζει έμμεσα και τα νοικοκυριά τους, καθώς το διαθέσιμο εισόδημα μειώνεται, ενώ παράλληλα αυξάνεται η πίεση για συμμόρφωση με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Παρόλο που η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι πόροι που εξοικονομούνται θα κατευθυνθούν σε ευάλωτες ομάδες, η μετάβαση παραμένει δύσκολη για πολλούς.
Επιπτώσεις στις Επιχειρήσεις
Για τις επιχειρήσεις, η μεταρρύθμιση φέρνει ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις. Η μείωση του μη μισθολογικού κόστους μέσω των χαμηλότερων ασφαλιστικών εισφορών ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, τα κίνητρα για καινοτομία και συγχωνεύσεις δίνουν ώθηση σε startups και επιχειρήσεις που επιθυμούν να επεκταθούν, ενισχύοντας την οικονομική ανάπτυξη.
Ωστόσο, η υποχρεωτική διασύνδεση POS και ταμειακών μηχανών, καθώς και η επέκταση του myDATA, απαιτούν επενδύσεις σε τεχνολογία και προσαρμογή από τις επιχειρήσεις. Για τις μικρές εταιρείες, αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόσθετο κόστος, ειδικά αν δεν έχουν την τεχνογνωσία ή τα κεφάλαια για να ανταποκριθούν άμεσα. Από την άλλη, η αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ δείχνει ότι η ψηφιοποίηση αποδίδει, περιορίζοντας τη φοροδιαφυγή και δημιουργώντας ένα πιο δίκαιο περιβάλλον για όσες επιχειρήσεις ήταν ήδη συνεπείς.
Συμπεράσματα και Μελλοντικές Προοπτικές
Η νέα φορολογική μεταρρύθμιση είναι ένα πολυδιάστατο εγχείρημα που επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη για δημοσιονομική σταθερότητα και την στήριξη πολιτών και επιχειρήσεων. Για τα νοικοκυριά, τα οφέλη είναι εμφανή σε μισθωτούς και συνταξιούχους, αλλά οι ελεύθεροι επαγγελματίες αντιμετωπίζουν προκλήσεις που μπορεί να επηρεάσουν την οικονομική τους ευελιξία. Για τις επιχειρήσεις, η μείωση του κόστους και τα κίνητρα καινοτομίας είναι θετικά βήματα, αν και η ψηφιοποίηση απαιτεί χρόνο και πόρους.
Συνολικά, η επιτυχία της μεταρρύθμισης θα κριθεί από την ικανότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει τη δημοσιονομική πειθαρχία, να περιορίσει τη φοροδιαφυγή και να κατευθύνει τα επιπλέον έσοδα σε κοινωνικές πολιτικές που θα ωφελήσουν τους πιο αδύναμους. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα νέο τοπίο, με την ελπίδα ότι οι θυσίες του σήμερα θα οδηγήσουν σε ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο αύριο.
