Η Εξωτερική Πολιτική της Ελλάδας

Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι της στρατηγικής της χώρας για τη διασφάλιση της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας. Βρισκόμενη σε ένα γεωπολιτικά κρίσιμο σημείο, η Ελλάδα διαδραματίζει ρόλο-κλειδί στις εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο.

Οι σχέσεις της με τις γειτονικές χώρες, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει στην Ανατολική Μεσόγειο και η συνολική στρατηγική της στην ευρύτερη περιοχή καθορίζουν την αποτελεσματικότητα της εξωτερικής της πολιτικής.

Οι Σχέσεις της Ελλάδας με τις Γειτονικές Χώρες

Οι σχέσεις της Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες παρουσιάζουν σημαντικές προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες συνεργασίας.

Τουρκία: Η σχέση με την Τουρκία είναι αναμφίβολα η πιο σύνθετη και προβληματική. Οι δύο χώρες έχουν μακρά ιστορία διαφορών, όπως οι διαφωνίες για την υφαλοκρηπίδα, την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου και το Κυπριακό ζήτημα. Η ένταση συχνά κλιμακώνεται, όπως φάνηκε το 2020 με την κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η Τουρκία αμφισβήτησε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου. Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα επιδιώκει διάλογο στη βάση του διεθνούς δικαίου, διατηρώντας την ισορροπία μεταξύ της υπεράσπισης των συμφερόντων της και της ανάγκης για ειρηνική συνύπαρξη.

Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία: Με την Αλβανία, οι σχέσεις έχουν βελτιωθεί, αν και υπάρχουν ανοικτά ζητήματα, όπως τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας στη Βόρεια Ήπειρο. Με τη Βόρεια Μακεδονία, η Συμφωνία των Πρεσπών του 2018 έλυσε το ζήτημα της ονομασίας, ανοίγοντας τον δρόμο για ενισχυμένη συνεργασία σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο.

Βαλκάνια: Η Ελλάδα έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πορεία των βαλκανικών χωρών, προωθώντας την περιφερειακή σταθερότητα και ανάπτυξη. Μέσω της οικονομικής συνεργασίας και των επενδύσεων, παραμένει σημαντικός παράγοντας στην περιοχή.

Οι Προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο

Η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί ένα γεωπολιτικό «σταυροδρόμι» που συγκεντρώνει την προσοχή διεθνών δυνάμεων λόγω των ενεργειακών πόρων και της στρατηγικής της θέσης.

Η Ελλάδα, σε συνεργασία με την Κύπρο και άλλες χώρες της περιοχής, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, έχει προωθήσει πρωτοβουλίες για την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων και τη δημιουργία ενός πλαισίου συνεργασίας. Ένα παράδειγμα είναι ο EastMed, ο αγωγός φυσικού αερίου που στοχεύει στη σύνδεση της Ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη.

Ωστόσο, η Τουρκία παραμένει ένας παράγοντας αστάθειας, αμφισβητώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα των χωρών της περιοχής. Οι προκλήσεις της Άγκυρας περιλαμβάνουν την αδειοδότηση παράνομων γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ και τη συμφωνία με τη Λιβύη για τη χάραξη θαλάσσιων συνόρων, η οποία παραβλέπει τα δικαιώματα της Ελλάδας.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα έχει ενισχύσει τη στρατηγική της συνεργασία με χώρες όπως η Γαλλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ παράλληλα επενδύει στην αναβάθμιση των αμυντικών της δυνατοτήτων. Η προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και η ενίσχυση των συμμαχιών αποτελούν τους κύριους άξονες της στρατηγικής της.

Ο Ρόλος της Ελλάδας στην Ευρύτερη Περιοχή

Η Ελλάδα διαδραματίζει έναν πολυδιάστατο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, λειτουργώντας ως γέφυρα μεταξύ Ευρώπης, Βαλκανίων και Ανατολικής Μεσογείου.

Η συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ ενισχύει τη θέση της στον διεθνή χώρο, ενώ οι πολιτικές της επιλογές συχνά επικεντρώνονται στη διασφάλιση της περιφερειακής σταθερότητας. Η Ελλάδα προωθεί τη συνεργασία σε ζητήματα όπως η ενεργειακή ασφάλεια, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η διαχείριση της μετανάστευσης.

Επιπλέον, η χώρα έχει επενδύσει στην πολιτιστική διπλωματία, αξιοποιώντας την ιστορική και πολιτιστική της κληρονομιά για την ενίσχυση των σχέσεών της με τρίτες χώρες.

Συμπέρασμα

Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας αντανακλά τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που απορρέουν από τη γεωπολιτική της θέση. Οι σχέσεις με τις γειτονικές χώρες, οι εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και ο ρόλος της στην ευρύτερη περιοχή απαιτούν μια ισορροπημένη στρατηγική που βασίζεται στη συνεργασία, το διεθνές δίκαιο και την ενίσχυση των συμμαχιών.

Μέσα από τη διαρκή επαγρύπνηση και τις στοχευμένες κινήσεις, η Ελλάδα μπορεί να διασφαλίσει τη σταθερότητά της και να ενισχύσει τη θέση της ως πυλώνας ειρήνης και ανάπτυξης στην περιοχή.