Πότε δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) δεν δημιουργήθηκε σε μια συγκεκριμένη ημέρα, αλλά είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς και σταδιακής διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που ξεκίνησε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η επίσημη ίδρυση της ΕΕ, όπως την γνωρίζουμε σήμερα, συνδέεται με την έναρξη ισχύος της Συνθήκης του Μάαστριχτ την 1η Νοεμβρίου 1993.

Ωστόσο, για να κατανοήσουμε πλήρως το πότε δημιουργήθηκε η ΕΕ, είναι απαραίτητο να ανατρέξουμε στις ιστορικές της ρίζες και τις διάφορες φάσεις εξέλιξής της.

Οι ρίζες της ευρωπαϊκής ιδέας και η μεταπολεμική περίοδος

Η ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης έχει τις ρίζες της σε στοχαστές και οραματιστές πολλών αιώνων. Ωστόσο, η καταστροφή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αποτέλεσε καταλύτη για την ανάγκη μιας ουσιαστικής συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, με στόχο την εδραίωση της ειρήνης και την αποφυγή νέων συγκρούσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο, το 1951 ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) από έξι χώρες: το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Δυτική Γερμανία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο και τις Κάτω Χώρες. Η ΕΚΑΧ είχε ως στόχο τη διαχείριση των πόρων άνθρακα και χάλυβα, που ήταν απαραίτητοι για την πολεμική βιομηχανία, θέτοντάς τους υπό κοινό έλεγχο. Αυτή η πρωτοβουλία θεωρείται το πρώτο βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ)

Το 1957, οι ίδιες έξι χώρες υπέγραψαν τις Συνθήκες της Ρώμης, με τις οποίες ιδρύθηκαν η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (Ευρατόμ). Η ΕΟΚ είχε ως στόχο τη δημιουργία μιας κοινής αγοράς, με ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ανθρώπων. Αυτή η εξέλιξη σηματοδότησε ένα σημαντικό βήμα προς την οικονομική και πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ και η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Στις 7 Φεβρουαρίου 1992, υπογράφηκε η Συνθήκη του Μάαστριχτ, η οποία σηματοδότησε μια νέα εποχή για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η Συνθήκη αυτή δημιούργησε την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως την γνωρίζουμε σήμερα, θέτοντας νέους στόχους και επεκτείνοντας τις αρμοδιότητες της Κοινότητας σε τομείς όπως η εξωτερική πολιτική, η ασφάλεια, η δικαιοσύνη και οι εσωτερικές υποθέσεις. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 1993, ημερομηνία που θεωρείται η επίσημη ίδρυση της ΕΕ.

Οι διευρύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Μετά την ίδρυση της ΕΕ, ακολούθησαν πολλές διευρύνσεις, με την προσχώρηση νέων χωρών. Η πρώτη διεύρυνση έγινε το 1973 με την προσχώρηση της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ακολούθησαν η Ελλάδα (1981), η Ισπανία και η Πορτογαλία (1986), η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία (1995), η Κύπρος, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Σλοβενία (2004), η Βουλγαρία και η Ρουμανία (2007) και η Κροατία (2013).

Οι χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήμερα

Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από 27 κράτη μέλη, μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου (Brexit) το 2020. Οι χώρες μέλη είναι:

• Αυστρία
• Βέλγιο
• Βουλγαρία
• Γαλλία
• Γερμανία
• Δανία
• Ελλάδα
• Εσθονία
• Ιρλανδία
• Ισπανία
• Ιταλία
• Κροατία
• Κύπρος
• Λετονία
• Λιθουανία
• Λουξεμβούργο
• Μάλτα
• Ουγγαρία  
• Κάτω Χώρες
• Πολωνία
• Πορτογαλία
• Ρουμανία
• Σλοβακία
• Σλοβενία
• Σουηδία
• Τσεχία
• Φινλανδία

Συνοψίζοντας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς ιστορικής διαδρομής, με αφετηρία την ανάγκη για ειρήνη και συνεργασία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από την ίδρυση της ΕΚΑΧ το 1951 μέχρι τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1993 και τις συνεχείς διευρύνσεις, η ΕΕ έχει εξελιχθεί σε μια μοναδική πολιτική και οικονομική ένωση, που επηρεάζει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Η 1η Νοεμβρίου 1993 αποτελεί την επίσημη ημερομηνία ίδρυσης της ΕΕ στη σημερινή της μορφή, αλλά η ιστορία της είναι πολύ πλουσιότερη και ξεκινά πολύ νωρίτερα.