Πολλές παράκτιες πόλεις σε όλο τον κόσμο βυθίζονται με ανησυχητικούς ρυθμούς, αντιμετωπίζοντας έναν διπλό κίνδυνο: την καθίζηση του εδάφους και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Το φαινόμενο αυτό, που αποκαλείται από ειδικούς «διπλό χτύπημα», απειλεί εκατομμύρια κατοίκους με πλημμύρες, καταστροφή υποδομών και τεράστιες οικονομικές απώλειες.
Αίτια της Καθίζησης
Η υπερβολική άντληση υπόγειων υδάτων αποτελεί βασική αιτία. Πόλεις όπως η Τζακάρτα της Ινδονησίας και η Πόλη του Μεξικού βυθίζονται λόγω της συμπίεσης του εδάφους από την εξάντληση των υδροφόρων οριζόντων. Στην Τζακάρτα, για παράδειγμα, η καθίζηση έφτανε παλαιότερα τα 25 εκατοστά ετησίως, αν και πρόσφατες ρυθμίσεις μείωσαν τον ρυθμό στα 3 εκατοστά. Η κατασκευή ουρανοξυστών και η πυκνή δόμηση επιδεινώνουν το πρόβλημα σε πόλεις όπως η Σαγκάη και η Μπανγκόκ, ενώ η κλιματική αλλαγή, με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά 8-9 ίντσες από το 1880, εντείνει τον κίνδυνο.
Οι Πόλεις που Κινδυνεύουν Περισσότερο
Σύμφωνα με μελέτες από το 2014 έως το 2020, ορισμένες από τις πιο ευάλωτες πόλεις περιλαμβάνουν:
- Πόλη του Μεξικού, Μεξικό: Βυθίζεται έως και 50 εκατοστά ετησίως λόγω της συμπίεσης του πηλώδους εδάφους της λίμνης πάνω στην οποία είναι χτισμένη.
- Τιαντζίν, Κίνα: Έως 4,3 εκατοστά ετησίως, λόγω βιομηχανικής ανάπτυξης και άντλησης υδάτων.
- Χο Τσι Μινχ, Βιετνάμ: 1,6 εκατοστά ετησίως, με την πυκνή δόμηση να επιδεινώνει το πρόβλημα.
- Τζακάρτα, Ινδονησία: Παρά τις βελτιώσεις, εξακολουθεί να βυθίζεται κατά 5-25 χιλιοστά ετησίως, οδηγώντας σε σχέδια μετεγκατάστασης της πρωτεύουσας.
- Βενετία, Ιταλία: 1-2 χιλιοστά ετησίως, με την πόλη να βυθίζεται στη λιμνοθάλασσά της.
Συνέπειες και Κόστος
Η καθίζηση, σε συνδυασμό με την άνοδο της θάλασσας, αυξάνει τη συχνότητα πλημμυρών. Πάνω από 76 εκατομμύρια άνθρωποι σε 48 παράκτιες πόλεις ζουν σε περιοχές που βυθίζονται τουλάχιστον 1 εκατοστό ετησίως. Οι υποδομές υφίστανται ζημιές, με ρωγμές σε κτίρια και δρόμους, όπως συνέβη στην Τιαντζίν το 2023, όπου 3.000 κάτοικοι εκκενώθηκαν. Το οικονομικό κόστος είναι τεράστιο, με πόλεις όπως η Βομβάη να κινδυνεύουν να χάσουν 71 δισεκατομμύρια δολάρια σε περίπτωση ανόδου της θάλασσας κατά 1 μέτρο.
Προσπάθειες Αντιμετώπισης
- Ρύθμιση Υδροληψίας: Πόλεις όπως η Τζακάρτα και η Σαγκάη μείωσαν την καθίζηση περιορίζοντας την άντληση υπόγειων υδάτων.
- Αντιπλημμυρικά Έργα: Η Βενετία χρησιμοποιεί το σύστημα MOSE, ενώ η Ολλανδία επενδύει σε φράγματα.
- Μετεγκατάσταση: Η Ινδονησία σχεδιάζει να μεταφέρει την πρωτεύουσά της σε νέα πόλη στο Βόρνεο, με κόστος 33 δισεκατομμύρια δολάρια.
Κραυγή Αγωνίας
Η κατάσταση απαιτεί άμεση δράση. Ειδικοί προειδοποιούν ότι η καθίζηση είναι συχνά μη αναστρέψιμη, ενώ το κόστος προσαρμογής εκτιμάται σε 75-100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Με την κλιματική αλλαγή να επιταχύνεται, οι πόλεις αυτές βρίσκονται σε έναν αγώνα δρόμου ενάντια στον χρόνο.
Πηγή: Διεθνείς μελέτες και δεδομένα από το Πανεπιστήμιο Nanyang Technological Universit
