8+1 Απορίες για την ξηροφθαλμία

Αισθάνεστε κάψιμο και φαγούρα στα μάτια; Νιώθετε τα μάτια σας ξηρά και κουρασμένα στο τέλος της ημέρας; Τότε, είναι πολύ πιθανό να πάσχετε από ξηροφθαλμία. Τι είναι όμως η ξηροφθαλμία και πώς αντιμετωπίζεται; Η Χειρουργός Οφθαλμίατρος Αικατερίνη Δημάκη MD, PhD, απαντά σε όλες μας τις απορίες.

1. Τι είναι η ξηροφθαλμία;

Η ξηροφθαλμία ή ξηρά κερατοεπιπεφυκίτιδα (dry eye) είναι το αποτέλεσμα της μεταβολής της ποσότητας και της ποιότητας των δακρύων, που επαλείφουν τον επιπεφυκότα και τον κερατοειδή, με αποτέλεσμα η λίπανση της πρόσθιας επιφάνειας του ματιού να είναι ανεπαρκής.

Με το pigogo.gr παίρνεις λεφτά πίσω από τις online αγορές σου στα πιο γνωστά καταστήματα

2. Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματά της;

Τα κύρια συμπτώματα της ξηροφθαλμίας είναι η αίσθηση ότι έχουμε άμμο ή ξένο σώμα στα μάτια μας, το τσούξιμο, ο κνησμός και η ερυθρότητα. Ένα άλλο σύμπτωμα που ίσως μας ξενίζει είναι η δακρύρροια (ο ασθενής νιώθει τα μάτια του βουρκωμένα). Αυτό συμβαίνει γιατί το μάτι, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει μόνο του την ξηρότητα, παράγει δάκρυ αντανακλαστικά. Ένα άλλο σύμπτωμα που αναφέρουν συχνά οι ασθενείς, είναι ότι το πρωί αισθάνονται τα μάτια τους κολλημένα και δυσκολεύονται να τα ανοίξουν, λόγω της βλέννας που σχηματίζεται μέσα και γύρω από τα μάτια.

3. Πόσο συχνή είναι και πού οφείλεται;

Η ξηροφθαλμία είναι από τις συχνότερες παθήσεις των οφθαλμών. Ένας στους πέντε ασθενείς που επισκέπτεται τον οφθαλμίατρο πάσχει από ξηροφθαλμία.

Μία σημαντική αιτία είναι η πρόοδος της ηλικίας, που οδηγεί σε μείωση της παραγωγής δακρύων. Στις γυναίκες, την κατάσταση επιδεινώνουν οι ορμονικές διαταραχές, ιδιαίτερα στην εμμηνόπαυση. Τοπικές παθήσεις των ματιών, όπως η βλεφαρίτιδα, καθώς και συστηματικές παθήσεις, όπως οι κολλαγονώσεις (ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, σύνδρομο Sjogren, κοκκιωμάτωση Wegener, σκληροδερμία κ.ά.), ο σακχαρώδης διαβήτης και οι νόσοι του θυρεοειδούς ευθύνονται πολλές φορές για την ξηροφθαλμία.

Η συστηματική λήψη φαρμάκων (αντιισταμινικά, αντικαταθλιπτικά, αντισυλληπτικά, αντιυπερτασικά) μπορεί επίσης να ευθύνεται για την εμφάνιση ξηροφθαλμίας.

Τέλος, ξηροφθαλμία μπορεί να προκληθεί από την τοπική ενστάλαξη κολλύριων, γιατί η ίδια η φαρμακευτική ουσία ή το συντηρητικό του φαρμάκου προκαλούν τοξικότητα.

Η παρατεταμένη χρήση Η/Υ μπορεί να ευθύνεται για το πρόβλημα της ξηροφθαλμίας ή την επιδείνωσή του. Αυτό συμβαίνει γιατί στη διάρκεια της εργασίας μπροστά στην οθόνη του Η/Υ η συχνότητα των βλεφαρισμών μας μειώνεται (δεν ανοιγοκλείνουμε συχνά τα μάτια μας), με αποτέλεσμα η πρόσθια επιφάνεια του ματιού να ξηραίνεται.

Online Φαρμακείο – Super προσφορές σε προϊόντα αδυνατίσματος,καλλυντικά,βιταμίνες & βρεφικά είδη

4. Ποιοι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να την εμφανίσουν;

Οι γυναίκες εμφανίζουν συχνότερα ξηροφθαλμία, λόγω ορμονικών διαταραχών, κυρίως μετά τα 45-50. Επίσης, τα άτομα με άσχημο εργασιακό περιβάλλον, όπου υπάρχει κλιματισμός, σκόνη και υπερβολική ζέστη τον χειμώνα. Αυξημένη πιθανότητα για εμφάνιση ξηροφθαλμίας έχουν και οι χρήστες φακών επαφής (ο φακός επαφής διαταράσσει τη δακρυϊκή στιβάδα και αφυδατώνει το μάτι), τα άτομα που δουλεύουν πολλές ώρες μπροστά σε Η/Υ και τα άτομα που υποβάλλονται σε διαθλαστική επέμβαση.

Η ξηροφθαλμία μετά από επέμβαση διαθλαστικής χειρουργικής, υποχωρεί σταδιακά, όταν ολοκληρωθεί η περίοδος επούλωσης του κερατοειδούς.

5. Πώς τίθεται η διάγνωση;

Μία εξέταση από τον οφθαλμίατρο μπορεί εύκολα να θέσει τη διάγνωση της ξηροφθαλμίας. Υπάρχουν επιπλέον κάποια test που μετρούν τη ποσότητα και τη ποιότητα των δακρύων (Schirmer test, BUT), όπως επίσης και τις επιπτώσεις της ξηροφθαλμίας στον κερατοειδή και τον επιπεφυκότα (χρώσις φλουορεσκεΐνης ή ερυθρού της Βεγγάλης). Όλα είναι απλά test που γίνονται από τον οφθαλμίατρο στο ιατρείο.

6. Πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση;

Πολλές φορές, η χρόνια ξηροφθαλμία αντιμετωπίζεται σαν επιπεφυκίτιδα, με τη χορήγηση αντιβιοτικών και κορτιζονούχων κολλύριων. Το αποτέλεσμα είναι το πρόβλημα να επιδεινώνεται, τα υποκειμενικά συμπτώματα να χειροτερεύουν και τα μάτια να είναι συνέχεια κόκκινα. Σε προχωρημένες περιπτώσεις, είναι δυνατόν να προκληθούν ακόμη και βλάβες στον κερατοειδή, με απώλεια της διαύγειάς του και μείωση της όρασης.

7. Το καλοκαίρι ευνοεί την ξηροφθαλμια;

Η ξηρή ατμόσφαιρα που δημιουργούν σε κλειστούς χώρους τα κλιματιστικά, καθώς και η ξηρότητα που υπάρχει το καλοκαίρι λόγω υψηλών θερμοκρασιών, πολύ συχνά αναδεικνύουν μία αρχόμενη ήπια ξηροφθαλμία που σε ένα πιο υγρό περιβάλλον δεν θα έδινε συμπτώματα.

8. Υπάρχουν μέτρα πρόληψης;

1. Τον χειμώνα καλό θα είναι πάνω στο θερμαντικό σώμα που χρησιμοποιούμε να υπάρχει ένα σκεύος με νερό για την αύξηση της υγρασίας της ατμόσφαιρας.
2. Το καλοκαίρι, όταν χρησιμοποιούμε κλιματιστικό, είναι καλό να αφήνουμε ένα παράθυρο λίγο ανοιχτό.
3. Όταν είμαστε προσηλωμένοι στην τηλεόραση ή σε κάποιο βιβλίο ή μπροστά από την οθόνη του Η/Υ να θυμόμαστε να ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας.
4. Όταν φυσάει αέρας, καλό είναι να φοράμε γυαλιά, τα οποία προστατεύουν τα μάτια μας και τα δάκρυα δεν εξατμίζονται γρήγορα.
5. Οι χρήστες φακών επαφής καλό είναι να ενσταλάζουν τεχνητά δάκρυα ανά τακτά χρονικά διαστήματα, πάνω από τους φακούς τους.

9. Ποιοι είναι οι κυριότεροι τρόποι αντιμετώπισης;

Το πρώτο που κάνουμε είναι να εντοπίσουμε και να αντιμετωπίσουμε το αίτιο της ξηροφθαλμίας. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, η θεραπεία είναι συμπτωματική, δηλαδή προσπαθούμε να μειώσουμε την ενόχληση από την έλλειψη δακρύων, ενσταλάζοντας στα μάτια τεχνητά δάκρυα υπό μορφή κολλύριων ή gel.

Η συχνότητα ενστάλαξης εξαρτάται από τη συμπτωματολογία του ασθενούς. Καθώς η κατάσταση αυτή έχει περιόδους έξαρσης και ύφεσης, οι ασθενείς μπορούν μόνοι τους να αυξάνουν ή να μειώνουν τη συχνότητα ενστάλαξης.

Xρήσιμα είναι τα κολλύρια σε αμπούλες μονοδόσεων, που μεταφέρονται εύκολα και διακριτικά, ανοίγονται όταν χρειαστεί να τοποθετηθούν και έχουν πολύ μικρότερες πιθανότητες επιμόλυνσης. Στο κολλύριο σε μπουκαλάκι, που χρησιμοποιείται πολλές φορές, είναι πιο εύκολο να μολυνθεί το περιεχόμενο, αν το άκρο του έλθει σε επαφή με τα χέρια ή τα μάτια. Επίσης, το κολλύριο σε μπουκαλάκι πρέπει να καταναλωθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα από το άνοιγμα.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορούμε να κλείσουμε τα δακρυϊκά σημεία από τα οποία αποχετεύονται τα δάκρυα, ώστε η ελάχιστη ποσότητα δακρύων που υπάρχει στο μάτι μας να παραμένει όσο το δυνατόν περισσότερο.