Η COP30 είναι η 30ή Διάσκεψη των Μερών (Conference of the Parties) της Σύμβασης-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC). Πρόκειται για την ετήσια σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, όπου συγκεντρώνονται εκπρόσωποι από σχεδόν 200 χώρες, επιστήμονες, μη κυβερνητικές οργανώσεις και ηγέτες για να συζητήσουν και να αποφασίσουν μέτρα κατά της κλιματικής αλλαγής.
Η COP30 πραγματοποιείται από τις 10 έως τις 21 Νοεμβρίου 2025 στην πόλη Μπελέμ (Belém) της Βραζιλίας, κοντά στον Αμαζόνιο, και έχει χαρακτηριστεί ως «COP των Δασών» ή «COP της Αλήθειας» λόγω της εστίασης στη φύση και την υλοποίηση υποσχέσεων.
Πού και πότε διεξάγεται;
Η διάσκεψη φιλοξενείται στη Μπελέμ, πρωτεύουσα της πολιτείας Παρά στη Βραζιλία, μια πόλη στο στόμιο του Αμαζονίου. Οι επίσημες εργασίες ξεκινούν στις 10 Νοεμβρίου και λήγουν στις 21 Νοεμβρίου 2025, ενώ προηγήθηκε Σύνοδος Κορυφής Ηγετών στις 6-7 Νοεμβρίου. Η επιλογή της Μπελέμ από τον Πρόεδρο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα συμβολίζει την ανάγκη προστασίας των τροπικών δασών, καθώς η Βραζιλία επιστρέφει ως οικοδέσποινα μετά τη Σύνοδο του Ρίο το 1992.
Γιατί έχει σημασία η COP30;
Η COP30 έ ανέρχεται σε κρίσιμο σημείο, καθώς είναι η πρώτη μετά την υπέρβαση του ορίου 1,5°C θέρμανσης (έστω προσωρινά) και 10 χρόνια μετά τη Συμφωνία του Παρισιού. Εστιάζει στην υλοποίηση προηγούμενων δεσμεύσεων, όπως η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, η τριπλασιασμός ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η αύξηση κλιματικής χρηματοδότησης στα 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέχρι το 2035 (από 300 δισ. που συμφωνήθηκαν στην COP29). Οι χώρες πρέπει να υποβάλουν νέα Εθνικά Προσδιορισμένα Σχέδια (NDCs) με φιλόδοξους στόχους μείωσης εκπομπών.
Κύρια θέματα και στόχοι;
Η Βραζιλία θέτει τρεις πυλώνες: ενίσχυση πολυμερούς συνεργασίας, σύνδεση κλίματος με οικονομία και κοινωνία, και επιτάχυνση υλοποίησης. Κεντρικά ζητήματα είναι η προστασία δασών (με νέο Ταμείο Tropical Forests Forever Facility), η δίκαιη μετάβαση, η προσαρμογή σε ακραία φαινόμενα και η χρηματοδότηση αναπτυσσόμενων χωρών. Η COP30 αναγνωρίζει αποτυχίες παρελθόντων στόχων και καλεί σε «δεκαετία επιτάχυνσης» για να μείνει ανοιχτός ο δρόμος προς 1,5°C.
Προκλήσεις και αντιδράσεις;
Παρά τον συμβολισμό, υπάρχουν κριτικές: υψηλές τιμές καταλυμάτων οδήγησαν σε μειωμένη συμμετοχή, ενώ έργα όπως νέος αυτοκινητόδρομος κατηγορούνται για περιβαλλοντική ζημιά. Η απουσία ΗΠΑ (λόγω πολιτικής Τραμπ) μπορεί να διευκολύνει συμφωνίες, αλλά εντείνει ανησυχίες για παγκόσμια συνεργασία. Ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποιεί ότι οι επιπτώσεις επιταχύνονται, ενώ η χρηματοδότηση προσαρμογής υστερεί.
Η COP30 δεν είναι απλώς μια συνάντηση, αλλά ευκαιρία για πραγματική δράση ενάντια στην κλιματική κρίση, με έμφαση στη φύση, τη δικαιοσύνη και την υλοποίηση. Η επιτυχία της θα κριθεί από συγκεκριμένες δεσμεύσεις που θα σώσουν τον πλανήτη από μη αναστρέψιμες συνέπειες.
