Χειρόγραφα σημειώματα του Ουίνστον Τσόρτσιλ, που ανακαλύφθηκαν στα Εθνικά Αρχεία του Ηνωμένου Βασιλείου, αποκαλύπτουν την έντονη ανησυχία του πρωθυπουργού για την ανεπαρκή παραγωγή πενικιλίνης στη Βρετανία ενόψει της D-Day, της ιστορικής απόβασης στη Νορμανδία στις 6 Ιουνίου 1944.
Τα έγγραφα, που δημοσιεύθηκαν με αφορμή την 81η επέτειο της D-Day, φωτίζουν τις προσπάθειες του Τσόρτσιλ να εξασφαλίσει επαρκείς ποσότητες του «θαυματουργού φαρμάκου» για τη θεραπεία των αναμενόμενων τραυματιών, καθώς και την απογοήτευσή του για την υστέρηση της Βρετανίας σε σχέση με τις ΗΠΑ.
Η Σημασία της Πενικιλίνης
Η πενικιλίνη, που ανακαλύφθηκε από τον καθηγητή Αλεξάντερ Φλέμινγκ στο Λονδίνο το 1928, ήταν μια επαναστατική ανακάλυψη, καθώς μπορούσε να καταπολεμήσει βακτηριακές λοιμώξεις, όπως η πνευμονία και η σηψαιμία, που συχνά αποδείκνυαν μοιραίες ακόμα και για μικρούς τραυματισμούς πριν από την ανάπτυξή της. Ενόψει της D-Day, με την εκτίμηση ότι 50.000-100.000 τραυματίες θα προέκυπταν από τη «Δεύτερη Μέτωπο», η πενικιλίνη θεωρήθηκε κρίσιμη για τη διάσωση ζωών. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι ήταν βρετανική ανακάλυψη, η Βρετανία δεν είχε καταφέρει να παράγει το φάρμακο σε μεγάλη κλίμακα μέχρι το 1944, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, οι οποίες είχαν προχωρήσει σημαντικά στην παραγωγή.
Η Απογοήτευση του Τσόρτσιλ
Τα έγγραφα αποκαλύπτουν την απογοήτευση του Τσόρτσιλ για την αργή πρόοδο στην παραγωγή πενικιλίνης. Σε έκθεση του Υπουργείου Εφοδιασμού στις 19 Φεβρουαρίου 1944, μετά από συζήτηση στο Κοινοβούλιο, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ έγραψε με κόκκινο μελάνι: «Λυπάμαι που δεν μπορούμε να παράγουμε περισσότερο». Αργότερα, σε απάντηση σε εξηγήσεις από αξιωματούχους, έγραψε: «Η έκθεσή σας για την πενικιλίνη, που δείχνει ότι θα λάβουμε μόνο το ένα δέκατο της αναμενόμενης παραγωγής φέτος, είναι πολύ απογοητευτική». Σε άλλο έγγραφο, έδωσε εντολή: «Θέλω προτάσεις για πιο άφθονη προμήθεια από τη Μεγάλη Βρετανία».
Η απογοήτευση του Τσόρτσιλ ενισχύθηκε από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είχαν προχωρήσει σημαντικά στην παραγωγή πενικιλίνης, ενώ η Βρετανία, παρά την ανακάλυψη του Φλέμινγκ, υστερούσε. Αυτό οδήγησε στην απόφαση να εισαχθεί πενικιλίνη από την Αμερική για να καλυφθούν οι ανάγκες της D-Day.
Προετοιμασίες και Περιορισμοί
Τον Ιανουάριο του 1944, ο καθηγητής Φράνσις Φρέιζερ, σύμβουλος του Υπουργείου Υγείας για τη διοργάνωση νοσοκομείων κατά τον πόλεμο, εκτίμησε ότι οι Υπηρεσίες Έκτακτης Ιατρικής Ανάγκης θα χρειάζονταν έως και πέντε δισεκατομμύρια μονάδες πενικιλίνης μηνιαίως για τη θεραπεία των τραυματιών. Έγγραφα δείχνουν συζητήσεις για το αν το αντιβιοτικό θα έπρεπε να χορηγείται ως άλατα ασβεστίου ή νατρίου ή σε μορφή δισκίων. Τελικά, συμφωνήθηκε ότι τα άλατα ασβεστίου σε σκόνη θα χρησιμοποιούνταν για επιφανειακά τραύματα και τα άλατα νατρίου για βαθιά τραύματα.
Στις 24 Μαΐου 1944, μόλις δύο εβδομάδες πριν από την D-Day, ο Φρέιζερ ανέφερε: «Υπάρχουν πλέον επαρκείς ποσότητες πενικιλίνης για τη θεραπεία των τραυματιών μάχης στα νοσοκομεία EMS, αλλά όχι για απλούς πολίτες». Σχέδια καταρτίστηκαν για τη μεταφορά τραυματιών από το μέτωπο στη Γαλλία σε παράκτια νοσοκομεία της Βρετανίας, με οδηγίες να χορηγείται πενικιλίνη το συντομότερο δυνατό μετά τον τραυματισμό για την πρόληψη της γάγγραινας και της σηψαιμίας. Οι ασθενείς έφεραν κίτρινες ετικέτες με τη λέξη «PEN», που ανέγραφαν τη δόση και τον χρόνο χορήγησης, με ενέσεις κάθε πέντε ώρες.
Περιορισμοί για Πολίτες
Η πενικιλίνη ήταν τόσο σπάνια που προοριζόταν αποκλειστικά για στρατιωτική χρήση. Ένα τηλεγράφημα από έναν γιατρό στην Κορνουάλη το 1944, που ζητούσε πενικιλίνη για ένα 10χρονο παιδί με τη φράση «Καμία ελπίδα χωρίς πενικιλίνη», απορρίφθηκε, καθώς το φάρμακο προοριζόταν μόνο για στρατιωτικούς σκοπούς. Οι περιορισμοί χαλάρωσαν ελαφρώς τον Ιούλιο του 1944, επιτρέποντας τη χρήση αμερικανικής πενικιλίνης για στρατιωτικούς ασθενείς και θύματα αεροπορικών επιδρομών, αλλά μόνο το 1946 έγινε ευρέως διαθέσιμη για το κοινό.
Ο Ρόλος της Πενικιλίνης στη D-Day
Η εισαγωγή πενικιλίνης από τις ΗΠΑ αποδείχθηκε κρίσιμη για τη D-Day, επιτρέποντας τη θεραπεία χιλιάδων τραυματιών και μειώνοντας σημαντικά τα ποσοστά θνησιμότητας από λοιμώξεις. Η Δρ Τζέσαμι Κάρλσον, ειδικός στα σύγχρονα αρχεία των Εθνικών Αρχείων, δήλωσε: «Μόλις έξι εβδομάδες πριν, η πενικιλίνη έφτανε στις ακτές μας σε ποσότητες που επέτρεψαν να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των αποτελεσμάτων για τους τραυματίες». Η επιτυχία αυτή υπογράμμισε τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας, καθώς η Βρετανία βασίστηκε στις ΗΠΑ για να καλύψει το κενό παραγωγής.
Ο Μύθος Τσόρτσιλ-Φλέμινγκ
Παρά τις φήμες ότι ο Φλέμινγκ έσωσε τη ζωή του Ουίνστον Τσόρτσιλ με πενικιλίνη το 1943, τα αρχεία αποδεικνύουν ότι ο Τσόρτσιλ αντιμετώπισε πνευμονία με σουλφαδιαζίνη (M&B), όχι πενικιλίνη. Η ιστορία, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1944 στο περιοδικό Coronet, περιγράφει τον Φλέμινγκ να σώζει τον Τσόρτσιλ από πνιγμό και αργότερα από πνευμονία, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία που να την επιβεβαιώνουν. Ο Δρ Τζον Μάδερ και ο βιογράφος Σερ Μάρτιν Γκίλμπερτ έχουν απορρίψει τον μύθο, σημειώνοντας ότι ο Τσόρτσιλ δεν έλαβε πενικιλίνη για τις πολεμικές του πνευμονίες και ότι οι ηλικίες των Τσόρτσιλ και Φλέμινγκ δεν ταιριάζουν με την αφήγηση.
Συμπέρασμα
Τα χειρόγραφα σημειώματα του Ουίνστον Τσόρτσιλ αποκαλύπτουν την κρίσιμη προσπάθεια να εξασφαλιστεί πενικιλίνη για την D-Day, υπογραμμίζοντας την αποφασιστικότητά του να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες από λοιμώξεις. Παρά την απογοήτευση για την αργή παραγωγή στη Βρετανία, η εισαγωγή πενικιλίνης από τις ΗΠΑ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της επιχείρησης, σώζοντας αμέτρητες ζωές. Τα έγγραφα αυτά, που δημοσιεύθηκαν από τα Εθνικά Αρχεία, προσφέρουν μια συναρπαστική ματιά στις προκλήσεις και την επινοητικότητα της εποχής, καθώς και στη σημασία της πενικιλίνης ως ενός από τα σημαντικότερα ιατρικά επιτεύγματα του πολέμου.
Πηγές: BBC, National Archives, The Standard, International Churchill Society
Ριζική αύξηση ροών σε χρηματαγορές των ΗΠΑ
Finance Ιούν 7, 2025
