Ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ εκφράζει αισιοδοξία για τη δέσμευση του ΝΑΤΟ στον στόχο αμυντικών δαπανών

Βρυξέλλες – Ο Υπουργός Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, Πιτ Χέγκσεθ, δήλωσε την Πέμπτη ότι είναι βέβαιος πως τα μέλη του ΝΑΤΟ θα δεσμευτούν στην απαίτηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών, τονίζοντας ότι η δέσμευση αυτή πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 24-25 Ιουνίου στη Χάγη. Ο Τραμπ έχει ζητήσει από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ, από το τρέχον στόχο του 2%.

«Για να είμαστε συμμαχία, πρέπει να είμαστε κάτι περισσότερο από σημαίες και συνέδρια. Πρέπει να είμαστε σχηματισμοί, έτοιμες για μάχη ικανότητες», δήλωσε ο Χέγκσεθ κατά την άφιξή του στη συνάντηση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. «Είμαι πολύ ενθαρρυμένος από αυτά που ακούσαμε σήμερα. Οι χώρες υπερβαίνουν ήδη το 2% και πιστεύουμε ότι είμαστε πολύ κοντά σε σχεδόν ομόφωνη δέσμευση για το 5%», πρόσθεσε.

Πρόταση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, έχει προτείνει τα μέλη της συμμαχίας να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες στο 3,5% του ΑΕΠ για βασικές στρατιωτικές ικανότητες και να δεσμευτούν για επιπλέον 1,5% σε ευρύτερες δαπάνες που σχετίζονται με την ασφάλεια, όπως υποδομές και κυβερνοασφάλεια. Αυτή η πρόταση θεωρείται συμβιβαστική λύση για να ικανοποιηθεί η απαίτηση του Τραμπ για το 5%, χωρίς να επιβαρυνθούν υπερβολικά οι προϋπολογισμοί των χωρών, πολλές από τις οποίες δυσκολεύονται ήδη να επιτύχουν τον στόχο του 2%.

«Πρόκειται για μια σημαντική επιπλέον επένδυση», δήλωσε ο Ρούτε στους δημοσιογράφους, προβλέποντας ότι στη σύνοδο της Χάγης «θα αποφασίσουμε για έναν πολύ υψηλότερο στόχο δαπανών για όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ».

Διχασμός και Προκλήσεις

Οι απόψεις μεταξύ των 32 μελών του ΝΑΤΟ διίστανται ως προς το χρονοδιάγραμμα και τη σκοπιμότητα του στόχου του 5%. Η Εσθονία και η Σουηδία πιέζουν για ταχύτερη υλοποίηση, με τον Εσθονό Υπουργό Άμυνας Χάννο Πέβκουρ να δηλώνει ότι «χρειαζόμαστε τη δέσμευση για το 5% εντός πέντε ετών, δεν έχουμε χρόνο για δέκα ή επτά χρόνια». Αντίθετα, χώρες όπως η Γερμανία, η οποία μόλις το 2024 πέτυχε τον στόχο του 2%, θεωρούν το χρονοδιάγραμμα του 2032 που προτείνει ο Ρούτε πιο ρεαλιστικό. Ο Γερμανός Υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, υπογράμμισε την ανάγκη για 50.000-60.000 επιπλέον στρατιώτες για την κάλυψη των νέων στόχων του ΝΑΤΟ.

Η Ισπανία, από την άλλη, έχει εκφράσει επιφυλάξεις, δεσμευόμενη να παραμείνει στον στόχο του 2% για το 2025, ενώ ο Ιταλός Υπουργός Άμυνας, Γκουίντο Κροσέτο, χαρακτήρισε το 5% «σχεδόν αδύνατο» για τις περισσότερες χώρες.

Στρατηγική Σημασία και Διπλωματικές Ισορροπίες

Οι ευρωπαϊκές χώρες αναγνωρίζουν ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών αποτελεί προϋπόθεση για τη διατήρηση της δέσμευσης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα καθώς η Ουάσινγκτον στρέφει την προσοχή της στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού και την Κίνα. Ο Χέγκσεθ τόνισε ότι «οι ΗΠΑ δεν μπορούν να επικεντρώνονται πρωτίστως στην ασφάλεια της Ευρώπης», καλώντας τους Ευρωπαίους να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη.

Η πρόταση του Ρούτε θεωρείται από αναλυτές ως τρόπος να επιτευχθεί μια «νίκη» για τον Τραμπ στη σύνοδο κορυφής, διατηρώντας παράλληλα τη συνοχή της συμμαχίας. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες του νέου σχεδίου επενδύσεων αναμένεται να συνεχίσουν να διαπραγματεύονται μέχρι την τελευταία στιγμή πριν από τη σύνοδο.

Νέοι Στόχοι Ικανότητας

Παράλληλα, ο Ρούτε ανακοίνωσε ότι οι σύμμαχοι αναμένεται να συμφωνήσουν σε «ιστορικούς» νέους στόχους ικανότητας, που καθορίζουν τον αριθμό στρατευμάτων, όπλων και πυρομαχικών που κάθε χώρα πρέπει να παρέχει στο ΝΑΤΟ. Οι στόχοι αυτοί αποσκοπούν στη δικαιότερη κατανομή των αμυντικών βαρών μεταξύ Ευρώπης, Καναδά και ΗΠΑ, ενισχύοντας τη συμμαχία έναντι απειλών, όπως η Ρωσία και η Κίνα.

Η πίεση του Τραμπ για αυξημένες αμυντικές δαπάνες επαναφέρει στο προσκήνιο τη μακροχρόνια συζήτηση για την κατανομή των ευθυνών στο ΝΑΤΟ. Ενώ η πρόταση του Ρούτε για 3,5% συν 1,5% φαίνεται να κερδίζει έδαφος, οι διαφορές στις εθνικές προτεραιότητες και οι οικονομικές δυνατότητες των μελών του ΝΑΤΟ καθιστούν την επίτευξη συναίνεσης πρόκληση. Η σύνοδος της Χάγης αναμένεται να είναι καθοριστική για το μέλλον της συμμαχίας και τη διατλαντική συνεργασία.