Covid-19: Μύθοι και αλήθειες για τον ιο κορονοϊός

Με την ίδια ιλιγγιώδη ταχύτητα που ο νέος κορονοϊός εξαπλώνεται στον πλανήτη μολύνοντας ανθρώπους, διασπείρονται ειδήσεις και αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ασταμάτητη ροή πληροφοριών καθιστά εξαιρετικά δύσκολο να διαχωρίσει κανείς την ήρα από το στάρι και…
σε μια δύσκολη ώρα, όπως είναι αυτή μιας παγκόσμιας επιδημίας, οι φήμες και η παραπληροφόρηση μπορεί να είναι επικίνδυνες

1️⃣ Μύθος: Οι μάσκες προστατεύουν από τον κορονοϊό

Είναι το σύμβολο του κορονοϊού: η χειρουργική μάσκα που όλοι είδαμε αρχικά στις οθόνες μας να τη φοράει η ηπειρωτική Κίνα –μέχρι και ο πρόεδρός της– και στη συνέχεια να την αναζητούν σε απόγνωση οι πολίτες της για να προστατευτούν από τη μόλυνση της ασθένειας, δημιουργώντας ουρές χιλιομέτρων έξω από τα φαρμακεία.

Το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), με αφορμή τον κορονοϊό, αμφισβήτησε δημόσια την αποτελεσματικότητα των μασκών στην προστασία από τις λοιμώξεις, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα ως κορυφαίο μέσο πρόληψης την τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής. Ενα καλό και σωστό πλύσιμο των χεριών, σύμφωνα με το CDC, είναι μακράν σημαντικότερο. Το Κέντρο συστήνει τις χειρουργικές μάσκες μόνο για τα άτομα που έχουν προσβληθεί από τον ιό ή πιστεύουν ότι μπορεί να έχουν μολυνθεί, καθώς και για όσους ζουν στον ίδιο χώρο ή φροντίζουν τους αρρώστους.

Οι χειρουργικές μάσκες έχουν υπερεκτιμηθεί, επιβεβαιώνει μιλώντας στην «Εφ.Συν.» ο Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι περισσότεροι άνθρωποι, εξηγεί, δεν ξέρουν πώς να τις χρησιμοποιούν και ο αγώνας να αγοράσουμε χειρουργικές μάσκες μπορεί να αποκλείσει τους ανθρώπους που τις χρειάζονται περισσότερο, όπως είναι οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία –γιατροί, νοσηλευτές– αλλά και κάποιες ομάδες ασθενών όπως οι καρκινοπαθείς, οι ανοσοκατεσταλμένοι κ.ο.κ.

2️⃣ Μύθος: Τα παιδιά δεν κολλάνε τον νέο κορονοϊό

Ο νέος κορονοϊός μεταδίδεται και στα παιδιά. Ενήλικες και παιδιά έχουν τις ίδιες πιθανότητες να μολυνθούν, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία. Μελέτη ομάδας ερευνητών από όλο τον κόσμο, βασισμένη σε επιδημιολογικά δεδομένα του κορονοϊού της πόλης Σέντσεν της Κίνας, επιχείρησε να απαντήσει στο πιο πιεστικό ερώτημα γύρω από την επιδημία: Ποιος είναι ο ρόλος των παιδιών;

Παλιότερες μελέτες είχαν αποδείξει ότι τα παιδιά έχουν μικρότερες πιθανότητες σε σύγκριση με άλλες ηλικιακές ομάδες να νοσήσουν σοβαρά από τον νέο κορονοϊό, αλλά δεν ήταν ξεκάθαρο αν αυτό συνέβαινε επειδή δεν μολύνονταν ή επειδή πολεμούσαν πιο αποτελεσματικά τον νέο κορονοϊό.

«Τα παιδιά διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο λοίμωξης με τον γενικό πληθυσμό, αν και είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα. Συνεπώς, αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις αναλύσεις μετάδοσης και ελέγχου της νόσου», γράφει η πολυμελής ομάδα επιστημόνων του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, του Εργαστηρίου Peng Cheng στην Κίνα και του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στις ΗΠΑ, που δημοσιεύει τη μελέτη στο Μedrxiv.

Η νέα μελέτη, υπογραμμίζει ο Ben Cowling, καθηγητής στο συνεργαζόμενο με τον ΠΟΥ Κέντρο Ελέγχου Λοιμωδών Νοσημάτων και Επιδημιολογίας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, είναι η πρώτη που ξεκαθαρίζει ότι τα παιδιά είναι το ίδιο ευάλωτα απέναντι στον νέο κορονοϊό και διερωτάται αν το ότι δεν έχουν παρατηρηθεί επιδημίες στα σχολεία μπορεί να σχετίζεται με το γεγονός ότι τα συμπτώματα στα παιδιά είναι ήπια.

Την περασμένη Τρίτη η Ειδική Επιτροπή Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας, που απαρτίζεται από κορυφαίους επιστήμονες, εισηγήθηκε στην κυβέρνηση και αποφασίστηκε το κλείσιμο των σχολείων σε αυτή την πρώιμη φάση της διασποράς της νόσου στη χώρα μας ως μέτρο πρόληψης, βάσει ακόμα ενός νέου δεδομένου: παιδιά με καθόλου ή πολύ ελαφρά συμπτώματα έχουν τεράστιο ιικό φορτίο και συμμετέχουν ενεργά στη μετάδοση για 14 μέρες και ίσως περισσότερες, όπως κατέδειξε ο Σωτήρης Τσιόδρας, επικεφαλής της επιτροπής.

3️⃣ Μύθος: Αν έχω κορονοϊό θα το καταλάβω

Οχι απαραίτητα. Ο νέος κορονοϊός έχει ευρεία γκάμα συμπτωμάτων. Τα περισσότερα μοιάζουν με συμπτώματα άλλων αναπνευστικών ασθενειών, όπως είναι η γρίπη και το κοινό κρυολόγημα, σύμφωνα με το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC). Ειδικότερα, τα συνήθη συμπτώματα του Covid-19 περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα, δυσκολία στην αναπνοή και σπανιότερα ζάλη, ναυτία, εμετό και καταρροή. Στις σοβαρές της εκφράσεις η ασθένεια μπορεί να προχωρήσει σε νόσο που μοιάζει με σοβαρή πνευμονία, ενώ στα πρώτα στάδια τα μολυσμένα με τον ιό άτομα μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματικά, δηλαδή να μην εμφανίζουν κανένα απολύτως σύμπτωμα.

«Το μόνο μέτρο που θα βοηθήσει σε αυτή την επιδημία είναι με το παραμικρό σύμπτωμα, παραμονή στο σπίτι», τόνισε πρόσφατα ο Σ. Τσιόδρας και έκανε λόγο για μια «φοβερή επιδημία» που «περνάει κάτω από τη μύτη μας». «Δεν αλλάζει ότι είναι ήπια ως στη συντριπτική της έκφραση, αλλά από την άποψη ότι δίνει πολλές ευκαιρίες μετάδοσης σε ένα χρονικό διάστημα από τη στιγμή που μολύνεσαι, με αποτέλεσμα να είναι πάρα πολύ δύσκολο να την ελέγξεις».

Γι’ αυτό λαμβάνονται, όπως εξήγησε, προληπτικά μέτρα, πιο αυστηρά από εκείνα που απαιτούνται και σε σύγκριση με άλλες χώρες. «Στόχος μας σταθερός απέναντι στον νέο κορονοϊό, υπογράμμισε, είναι η καθυστέρηση της διασποράς της νόσου στην κοινότητα όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις σε όλο τον πληθυσμό, αλλά ιδιαίτερα στις ευπαθείς ομάδες».

Κάθε ΠΣΚ extra εκπτώσεις και δώρα!

4️⃣ Μύθος: Τα αντισηπτικά θα μας σώσουν

Μπορεί. Τα αντισηπτικά αλκοολούχα διαλύματα με περιεκτικότητα οινοπνεύματος μεγαλύτερη του 60% είναι αποτελεσματικά στην εξουδετέρωση ιών όπως είναι ο κορονοϊός. Αλλά κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα ότι θα κάνουν το ίδιο και στην περίπτωση του σύγχρονου κορονοϊού.

Το πλύσιμο των χεριών με νερό και απλό σαπούνι -το αντιβακτηριδιακό δεν φαίνεται να προσθέτει στην προστασία- παραμένει η πρώτη επιλογή στην πρόληψη, λένε οι ειδικοί. Τα αντισηπτικά τζελ, σύμφωνα με το CDC, είναι μια καλή λύση όταν δεν έχουμε πρόσβαση σε νερό και σαπούνι ή για τα παιδιά που δεν έχουν κατακτήσει τη δεξιότητα του κινητικού συντονισμού ώστε να πλένουν σχολαστικά τα χέρια τους σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, τρίβοντας και τις δύο πλευρές και ανάμεσα στα δάχτυλα και τους αντίχειρες για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Αλλά το πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι παραμένει κρίσιμο και μακράν το αποτελεσματικότερο μέτρο στην προστασία από τον νέο κορονοϊό.

5️⃣ Μύθος: Φάτε σκόρδο, πιείτε νερό κάθε 15 λεπτά, κάντε μπάνιο και πιείτε ζεστό νερό, δημιουργήστε απόθεμα βιταμίνης C, πάρτε εχινάκια, ψευδάργυρο και πιείτε πράσινο τσάι

Το σκόρδο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, είναι μια υγιεινή τροφή που μπορεί να έχει κάποιες αντιμικροβιακές ιδιότητες. Ωστόσο δεν υπάρχουν ενδείξεις από την επιδημία του Covid-19 ότι η κατανάλωση σκόρδου προστατεύει τον άνθρωπο από τον νέο κορονοϊό.

Μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να δημιουργήσετε, φυσικά με το αζημίωτο, απόθεμα συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν μέταλλα, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες και υποτίθεται βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά η αποτελεσματικότητά τους είναι μια διαχρονική πλάνη. Αν ωφεληθείτε, θα είναι σε πολύ μικρό βαθμό, σύμφωνα με δεκάδες μελέτες, ενώ σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση. Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, χάρη στα πολύτιμα αντιοξειδωτικά τους, θωρακίζει σε σημαντικό βαθμό τον οργανισμό μας απέναντι στον νέο κορονοϊό, κάτι που ισχύει και για την εποχική γρίπη, εξηγεί ο Αθ. Τσακρής.

Η συχνή κατάποση νερού που, σύμφωνα με ανάρτηση στο facebook, η οποία αποδίδεται σε Ιάπωνα γιατρό, ξεπλένει οποιονδήποτε ιό από τον οργανισμό που μπορεί να έχει εισαχθεί από το στόμα, δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά. Δεν υπάρχει βιολογικός μηχανισμός που μπορεί να υποστηρίξει την ιδέα ότι ένας ιός του αναπνευστικού συστήματος πίνοντας νερό οδηγείται στο στομάχι και σκοτώνεται. Ο κορονοϊός εισέρχεται στον οργανισμό μέσω της αναπνευστικής οδού όταν αναπνέουμε. Σε κάθε περίπτωση το να παραμένει κανείς ενυδατωμένος είναι μια καλή ιατρική συμβουλή.

Το πλύσιμο των σεντονιών και των πετσετών στους 60 βαθμούς είναι γενικά μια καλή ιδέα αφού σκοτώνει τους ιούς στο ύφασμα. Αλλά το ζεστό μπάνιο -όχι τόσο γιατί δεν αντέχεται- ή το ζεστό νερό δεν αλλάζει κάτι στη θερμοκρασία του σώματός μας που παραμένει σταθερή, εκτός αν κάποιος είναι ήδη άρρωστος.